Ποιος θα μας σώσει από τους σωτήρες μας

Στο προηγούμενο εξετάσαμε ορισμένα ηθικολογικά ζητήματα, κάτι που ήρθε σαν επιστέγασμα των προηγούμενων (θεοκρατία και θεομπαιξία, εκλογές και προσωπικές κόντρες, τι έχει να αντιμετωπίσει η νέα διακυβέρνηση) που είναι στην ουσία ένα συνεχόμενο κείμενο πάνω στους προβληματισμούς μου σχετικά με τις προσεχείς εκλογές. Και οφείλω να ομολογήσω πως ειμαι σε φόρμα μιας και το εκλογικό πατιρντί με αναζωογονεί συγγραφικά :)

Γενικά όλα τα πολιτικά συστήματα έχουν ζητήματα και μειονεκτήματα. Ας δοκιμάσουμε να πούμε τα πιο χοντρά προβλήματα του ελληνικού πολιτικού συστήματος, χωρίς αυτό να σημαίνει πως αναγκαστικά το δικό μας ειναι καλύτερο ή χειρότερο από άλλα. Ας τα πούμε όλα μαζί "ελληνικό ζήτημα" και ας προσπαθήσουμε να τα δούμε κάπως αντικειμενικά ξεφεύγοντας από ηθικολογικούς όρους, οι οποίοι μοιραία θα προσπαθούν συνέχεια να επανεμφανιστούν μιας και η ηθικολογία ειναι η άσχημη αδερφή της πολιτικής.

* Αναφέρθηκα στο προηγούμενο,  αλλά και άλλες φορες στην φεουδαρχική αντίληψη άσκησης της εξουσίας. Αυτό ειναι χοντρό ζήτημα από μόνο του to say the least. Οποιος απαξιώνει την "αστικοδημοκρατική" μορφή άσκησης εξουσίας δεν έχει φαίνεται μάθει πως ήταν τα χειρότερα. Τέλος πάντων τα έχουμε ξαναπεί και δεν ειναι λογος να τα ξαναπούμε. Πόσους Κων/νους Καραμανλήδες να βγάλει πια αυτή η οικογένεια; Και αν ο νεος Κ. Καραμανλής ειναι ο προχουντικός και όχι ο μεταχουντικός τι κάνουμε; Και αν είναι ο Καραμανλής ανηψιός τι κάνουμε;  Όσο τέλος πάντων η πολιτική ασκείται κληρονομικώ δικαιώματι προφανώς τα πράγματαστατιστικά δεν θα πηγαίνουν καλύτερα αλλά χειρότερα. Και πόσους Λιάπηδες, Κωστηδες, Αχιλλέες, θειους και παππούδες θα μας στοιχίσει ο ένας μεταχουντικος Καραμανλής, ο οποίος μεταξύ μας δεν ηταν και κανας άγιος;

* Ενα από τα κυριότερα προβληματα της κληρονομικής μας δημοκρατίας ειναι και η ταύτιση και παγίωση των εναλλασόμενων συστημάτων εξουσίας. Μεχρι πρότινος ο κάθε ΓΑΠ και ο κάθε Καραμανλής το μόνο που είχαν να κάνουν ήταν να περιμένουν στα πιτς μεχρι να τα κάνει σκατά η προϋπαρχουσα κυβερνηση και να έρθει η σειρά τους. Καμια πολιτική και καμία ουσιώδη διαφορα δεν είχαν τα τελευταία 20 χρονια (τουλάχιστον) το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ, απλα ακολοθούσαν την τακτική του ώριμου φρούτου και επιδίδονταν σε διαδοχικούς προεκλογικούς πλειστηριασμούς παροχών τους οποίους λίγο ή πολύ ξεχνούσαν μετεκλογικά και αντίθετα βόλευαν όσους προλάβαιναν να βολέψουν από τους δικούς τους.

* Βασικό επίσης ζήτημα, σχεδόν όλων των ηγεσιών παγκοσμιως, ειναι η αποκοπή της εξουσίας απο την κοινωνία και σταδιακά από την πραγματικότητα. Όπως λέει και ο (καπιταλιστότατος και ουχί αριστερός αλλά επιστημονάρα έτσι και αλλιώς) Jared Diamond (βλ. εδώ σχετικά) είναι  βασικό μέρος της συνταγής για την μελλοντική κατάρρευση της κοινωνίας.

* Πολιτιστική αδράνεια. Πάλι παιρνοντας την ιδέα από τον Jared Diamond θα πω απλά πως οι συνήθειες που ήταν κάποτε καλές και αποδοτικές μπορεί αργότερα να μην ειναι. Αυτο στην Ελλάδα που ειναι μια κάργα συντηρητική χώρα εφαρμόζεται (με καταστροφικά αποτελέσματα) σχεδόν παντού. Στη σχεση θρησκείας-κράτους, στον τρόπο παραγωγής, στον τρόπο λειτουργίας του δημοσίου αλλά και στον τρόπο άσκησης εξουσίας και πολιτεύεσθαι γενικά. Επιγραμματικά: Όλοι στην Ελλάδα ΠΑΣΟΚ είμαστε. Με την έννοια πως η μεταβολή που έφερε διαχρονικά το ΠΑΣΟΚ σε όλο το πολιτικό φάσμα αλλά και στην νοοτροπία μας ήταν καθοριστική. Και βεβαίως το ΠΑΣΟΚ δεν φύτρωσε ούτε βίασε κανέναν, πάτησε σε υπάρχουσες δομές και αντιλήψεις τις οποίες είχε θεριέψει μια μακρά πορεία ακροδεξιάς διακυβέρνησης άλλοτε αιρετής, άλλοτε όχι και άλλοτε απλα....δοτής, αλλά όσο να ' ναι τις ...απογείωσε. Την διαφαινόμενη εκλογική καταστροφή του ΠΑΣΟΚ την λες και αρχή εθνικής κάθαρσης

* Η απαξίωση των δημοκρατικών διαδικασιών (Ι). Το είδαμε και σε αυτες τις εκλογές. Όλα τα κόμματα συναλλάσονται μεταξύ τους "με αποφάσεις κορυφής", ερήμην της βάσης αλλά και της κοινωνίας. Ο και καλά αδιάφθορος και καινούργιος Θεοδωράκης άρχισε να λειτουργεί σαν πολιτικός σκουπιδοντενεκές γειώνοντας τα μέλη τους εθελοντές του κόμματός του, η ΔΗΜΑΡ περιφέρει το πτώμα της προς πώληση και δεν τσιμπάει κανείς, το ΚΚΕ επιλέγει συνειδητά να μην ακούει τις φωνές των απο κάτω που θέλουν άμεση αλλαγή της υφιστάμενης πολιτικής αν χρειαστεί και με συμμετοχή του ΚΚΕ. διότι πλέον δεν τους παίρνει να το παίζουν υπεράνω (το τελευταίο ειναι αυστηρά προσωπική εκτίμηση η οποία μπορεί να είναι και λανθασμένη διότι μυστήριαι αι βουλαι του ΚΚΕ και των ΚουΚουΕδων). Η νίκη των συλλογικών διαδικασιών στο ΣΥΡΙΖΑ κόντρα στην ηγεσία και η (εν μέρει) ήττα εσωκομματικά του Τσίπρα αντιμετωπίζεται λανθασμενα σαν νίκη των Λαφαζανιστών έναντι των "ρεαλιστών" ενώ είναι νίκη της βάσης έναντι στην ηγεσία. (update: link) (προφανώς υπάρχει το θεωρητικό πρόβλημα της επικράτησης της κομματικής νομενκλατούρας αντί της κοινωνίας, αλλά τότε μένει να καταδικάσουμε το κομματικό σύστημα και να πάμε σε αμεσοδημοκρατικές καταστάσεις)
Δημοκρατικές διαδικασίες δεν ειναι μόνο τα συνέδρια ή οι ανοικτές εκλογές για την αλλαγή ηγεσίας είναι κυρίως η διαρκής αναζήτηση απο την ηγεσία νομιμοποιησης της πολιτικής της αλλά και ιδεων απο την βάση. πχ: Είδαμε τόσες μετακινήσεις βουλευτών αυτή την κοινοβουλευτική περίοδο. Ανάθεμα και αν ένας από αυτούς κάλεσε τους ψηφοφόρους του σε ανοικτή συζήτηση με το απλό ερώτημα: "εσείς με ψηφίσατε, τι να κάνω ρε παιδιά; Να φύγω από το κόμμα ή όχι; Να δώσω την έδρα ή όχι; Να ψηφίσω ΠτΔ; Να ψηφίσω προϋπολογισμό;"
Ουτε καν στις τοπικές που βγήκανε βουλευτές δεν πήγανε. Ο καθένας έκανε κατάπως τον βόλευε. Ακόμα και "η κεντρώα μετακίνηση" που αποπειράται στον ΣΥΡΙΖΑ γίνεται ερήμην των Ν.Ε. μιας και όλοι αυτοι οι παλαιοπασοκικοί κηφήνες ξέρουν πως σε τοπικό πολιτικό επίπεδο δεν τους παίρνει. Πάνε και αυτοπροτείνονται ως κομματάρχες παλαιού τύπου απευθείας στα κεντρικα, και ελπίζουν αυτά να τους επιβάλλουν στις τοπικές οργανώσεις. Τι φέρνουν; Απλά τους 500-1500 προσωπικους τους ψήφους(που εξασφαλίζουν πιθανόν την προσωπική εκλογή) και την τυφλή υπακοή στον πρόεδρο μιας και οι περισσότεροι ειναι τέτοιοι πασόκοι ("προεδρικοί" ανεξαρτήτως προέδρου). Παραπέρα θεωρώ πως θα λειτουργήσουν ως ανθρωποδιώχτης για όλους τους υπόλοιπους. Ενας τέτοιος να περάσει σε κάθε νομό θα έχουμε ΚΟ ΣΥΡΙΖΑ με 40-50 πασόκους παλαιότατης κοπής. Και εκεί ειναι ο καυγάς ενώ η άμυνα που παίζει η βάση βαφτίζεται νίκη των Λαφαζανιστών. Αντε γαμηθείτε ρε, το ξέρουμε πως εσείς ΠΑΣΟΚ θελετε στην εξουσία, δεν μπορώ να καταλάβω γιατί πρέπει να το θέλουμε και μεις. Αμα ειναι έτσι ποτέ να μην βγει ο όποιος ΣΥΡΙΖΑ αν είναι να μην αλλάξουμε το μοντέλο της ασκούμενη πολιτικής σε τίποτε και να αλλάξουμε μόνο προσωπα που ασκουν την πολιτική αυτή. Ετσι ερμηνευεται και η κλάψα πολλών καθεστωτικών ΜΜΕ για την κακομοίρα την ΔΗΜΑΡ, όπως έτσι και θα ερμηνευτεί τυχόν διώξιμο πασόκων που έρχονται "μες την τρελή χαρά" να πάρουν θέσεις στο κόμμα λες και οι απλοί αριστεροι που κουβάλαγαν το σταυρό και την χλεύη του 3% τους χρωστάνε τίποτα ή τους έχουν κάποια εμπιστοσύνη. Εδώ δεν έχουν καν την εξυπνάδα και την "αξιοπρέπεια" να κάνουν έστω ρε παιδί μου έναν εισοδισμό σε κάποιες ΝΕ.

Απαξίωση των δημοκρατικών διαδικασιών (ΙΙ) συνιστά και η προσωποποίηση των μονομαχιών (Τσίπρας VS Σαμαράς. Θεοδωράκης VS άλλοι, Βενιζέλος VS ΓΑΠ κτλ κτλ) όπως και η διαρκης ηθικολογία (όταν δεν έχει διαφορές η πολιτική καταφεύγουμε στο "εμεις θα το κάνουμε καλύτερα και θα κλέβουμε λιγότερο")
Απαξίωση της δημοκρατίας και των διαδικασιών της (ΙΙΙ) ειναι βεβαίως και η δικιά μας αντίδραση. Σε ποια χώρα του Δυτικού κόσμου θα στεκόταν κυβέρνηση με 30% ανεργία; Με 25% μείωση του εθνικού εισοδήματος σε 5 χρόνια; Και ναι μεν τα ΜΜΕ, η ΤΙΝΑ, ο ΣΥΡΙΖΑς και τα λοιπά αλλά και σύ φίλε αναγνώστη (και εγώ προφανώς) θέλεις και σε πιάνουν μαλάκα και το αποδεικνύεις κάθε φορά που ψηφίζεις ένα μισανθρώπινο ον σαν τον Γεωργιάδη και τον Μιχαλολιάκο (& co), έναν χαζό σαν τον Μιχελογιαννάκη, μια κυράτσα σαν την Κανέλλη, τον βασιλιά της νομιμοποιησης παρανομιών Βενιζέλο, μια γλάστρα σαν τον Ζαγοράκη, έναν μπαστουνόβλαχο κομματάρχη σαν τον Νικολόπουλο  ή έναν τύπο αποκομμένο από την πραγματικότητα σαν τον Σαμαρά.
Απαξίωση της δημοκρατίας και των διαδικασιών της (ΙV) είχαμε σε πρωτοφανή βαθμό από την παρουσα κυβέρνηση. Στην κυριολεξία η παρούσα κυβέρνηση σνόμπαρε όσες δημοκρατικές διαδικασίες μπορούσε, πιο πολύ από κάθε προηγούμενη ίσως και πιο πολύ από όλες τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης αθροιστικά. Πέρα από την συνεχή προσπάθεια τρομοκράτησης των πολιτών και τις πολιτικές "μηδενικής ανοχής" το πρόβλημα επεκτεινόταν θεσμικά. Καμία σχεδόν παρουσία του ΠΘ στη Βουλή, μονοψήφιες συνεδριάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, συνεχείς νομοθετήσεις με ΠΝΠ, δαιμονοποιηση των διαφωνούντων, άρνηση συμμετοχής ακόμα και στο κουτσουρεμένο debate αλα ελληνικά. Φιλτράρισμα και έλεγχος ακόμα και των συνεντεύξεων. Αν ο Σαμαράς ήταν αποκομμένος από την πραγματικότητα μία φορά σαν αρχηγός της ΝΔ τώρα ειναι αναγκαστικά αποκομμένος στο τετράγωνο - τουλάχιστον.

* -Ηθικολογικόν εμβόλιμον- Συνέπεια των παραπάνω ειναι η σταδιακή προώθηση ηλίθιων, αμόρφωτων, κομπλεξικών και άσχετων σε θέσεις ευθύνης και μάλιστα αιρετές. Ο Σαμαράς δεν ξέρει ευρωπαϊκή πολιτική ιστορία, ο Λιάπης εκλεγόταν για αιώνες, η υφυπουργός Υγειας διαδίδει αστικούς μύθους που αναπαράγει ο κάθε ηλιθιος, η καθ' ομολογίαν ψεύτρα δημοσιογράφος γίνεται εκπροσωπος τύπου κυβερνητικού κόμματος κτλ κτλ. Από την στιγμή που οι δημοκρατικές διαδικασίες απαξιώνονται σκάνε μύτη άτομα που δεν έχουν πάρει πρέφα τίποτις περί ζωής και καθημερινότητας απλά ειναι κατάλληλα για το χειρισμό του πόπολου και είναι κατάλληλα κυρίως για την αποτελεσματικότητα τους στο να παραποιούν την πραγματικότητα ή έστω να είναι τόσο χαζοί ώστε να θεωρούνται "λαϊκο κομμάτι" από τους σικάτους αποφασίζοντες.

* Συνέχεια της απαξίωσης των δημοκρατικών διαδικασιών (V) είναι και η ανευθυνότητα της ηγεσίας για τα λάθη της. Πέρα από τους νόμους περί ευθύνης υπουργών, της παλιές κραυγές των ΠΑΣΟΚων για "ποινικοποίηση της πολιτικής" και τα λοιπά έχουμε γενικότερο θεσμικο πρόβλημα. Ας κάνουμε υπόθεση εργασίας πως κάποιος ΠΘ παρανομεί και μάλιστα χοντρά. Δεν υπάρχει δόκιμος και ρεαλιστικός τρόπος ελεγχου του. Όταν κοτζαμαν πλανητάρχης σερνότανε σε επιτροπές και επιτροπές εξαιτίας μιας πίπας και κανείς δεν το θεώρησε (εκεί) υπερβολή, το να μας το παίζει υπεράνω ο κάθε Βενιζέλος και ο κάθε Σαμαράς είναι άνω ποταμών. Οι βουλευτες δεν θα τον κόψουν διότι θέλουν να κρατήσουν τις κυβερνητικές έδρες τους, και μένει και το ζήτημα νομμιμοποίησης της ενδεχόμενης πτώσης της κυβέρνησης απο μια μαλακία ενός (συνταγματικά δεν εκλέγουμε πρωθυπουργό, αλλά Βουλή η οποία δίνει ψήφο εμπιστοσύνης. Αλλά και αυτό το έχουμε γράψει στα παπάρια μας). Το μόνο που μας μένει ειναι οι παραιτήσεις υπουργών για λόγους "ευθιξιας" (αρχιδιές δηλ. ευφημισμός εξαναγκασμού σε παραίτηση όταν βολεύει τον Π/Θ.)
Όχι μονο λοιπόν περιμένουμε τον "σοφό" λαό να τιμωρήσει την παρανομία στις επόμενες εκλογές (δηλ φέξε μου και γλίστρησα διότι μέχρι τότε μπορεί "όλα τα προβλήματά σας να έχουν λυθεί ή να τα έχετε ξεχάσει" που έλεγε και ο Καραμανλής θείος δια στόματος Χάρρυ Κλυνν)
Το ελληνικό πολιτικό σύστημα μπορεί να συνοψιστεί στην εξής φράση:"Θα λέω ότι παπάρες θέλω μέχρι να γίνω πρωθυπουργός. Μετά έχω το ελεύθερο να τα γαμήσω όλα"
Αν δεν επέλθει (με αλλαγή Συντάγματος, επανάσταση, θεία φώτιση κτλ) τρόπος ελέγχου της εκτελεστικής εξουσίας την γαμήσαμε και δια παντός ρε δεν πα να έρθει ο όσιος Σουβλακέας στην εξουσία. Αυτός και ειναι ο κυριοτερος λόγος που ειμαι λαύρος ενάντια στον Βενιζέλο καθώς όλοι του οι σχετικοί νόμοι ειναι συνεχόμενες προσπάθειες αυτοαμνήστευσης των κυβερνώντων.
Μια προταση: Άμεση αποδέσμευση της νομοθετικής και της εκτελεστικής εξουσίας (βλ ΗΠΑ). Όχι βεβαίως με τις πίπες Σαμαρα περι εξωκοινοβουλευτικών υπουργών (που ποτέ δεν τήρησε) οι οποίοι θα είναι στην ουσία οι γκόμενες του πρωθυπουργού. Απλα πράγματα: Άλλες εκλογες για κυβέρνηση, άλλες για νομοθετικό σώμα. Μπας και γλιτώσουμε από την βροχή τροπολογιών στα θερινά τμήματα ή πριν τις εκλογές. Μπας και -επιτέλους-γλιτώσουμε απο την κομματική πειθαρχία που επιτρέπει στον κάθε υπουργό να περνάει την κάθε είδους νομοθετική παπαριά εξαναγκάζοντας τους βουλευτες να την ψηφίσουν για να μην πέσει η κυβέρνηση. (στα του πως μπορει να γίνει, να ρωτήσετε καναν νομικό, ΟΚ; Αν έχετε και όρεξη υπάρχουν και άλλες ιδέες πχ κληρωτοί βουλευτές χωρίς δικαίωμα επανεκλογής). Α, παράλληλα κατάργηση του θεσμου του ΠτΔ ο οποίος ειναι παντελως άχρηστος και μόνο μπελάδες φέρνει.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει η ηγεσία να ελέγχεται, είτε αυτή είναι κομματική είτε κράτους. Και δεν τρέφουμε πλέον ψευδαισθήσεις περί αυτοκαθάρσεων και άλλων πιπών καθώς τα είδαμε τα χαϊρια της κάθε αυτοκάθαρσης. Και για να γίνει αυτο πρέπει να υπάρχει αποκέντρωση εξουσιών και όχι το λύειν και δένειν να το έχει ο κάθε πρόεδρος κόμματος ή στην τελική ο κάθε πρωθυπουργός ο οποίος, με το υπάρχον σύστημα και εκτός πριπτώσεως ΓΑΠ-Βενιζέλου, μπορεί να γαμήσει ανενόχλητος το σύμπαν και να μην τρέξει κάστανο.

* Απαξίωση των δημοκρατικών διαδικασιών μέρος (VI) και τελευταίο. Οταν αθροισουμε την κληρονομικώ δικαιωμα εξουσία, την ταύτιση και εναλλαγή δύο πόλων και την ανευθηνότητα της ηγεσίας φτάνουμε μοιραία στην προσωπολατρεία. Το αλάθητο του πατερούλη δεν το διεκδίκησε στην Ελλάδα μόνο ο Αντρέας αλλά και σχεδόν όλοι οι αρχηγοί των λεγομενων κομμάτων εξουσίας. Η αφιλτράριστη πληροφόρηση που έφερε η ...DSL εμποδίζει τα σχέδια του κάθε Σαμαρά να εμφανίζεται διαρκώς ως σωτήρας μας. Σε άλλες εποχές μερικοί θα φίλαγαν και το χώμα που πάταγε.

* Και φτάνουμε στην διαπλοκή. Κομμένες οι πίπες, διαπλοκή υπάρχει σε όλο τον κόσμο και σε όλα τα καθεστώτα. Το δικό μας πρόβλημα ειναι πως και εδώ η διαπλοκή μονοπωλείται μεταξύ μερικών τζακιών. Κλειστή κάστα εξουσίας, κλειστή κάστα λεφτάδων που συναλλάσονται με την εξουσία. Η διαπλοκή ειναι πρόβλημα παντού, απλά σε μας ειναι σκανδαλώδης. Παντού υπάρχουν εξωκοινωνικοί λομπίστες οι οποίοι "κινουν" το σύστημα υπερ του μπήξε ή του δείξε του έτσι ή του αλλιώς, ο καθείς για την πάρτη του. Εδώ όμως οφελούνται συνέχεια οι ίδιοι και οι ίδιοι με αποτέλεσμα να ξεχνάνε πως ναι μεν διαπλοκή, αλλά να κάνουμε και κάτι ρε φίλε για τα μάτια του κόσμου. Προφανώς ο γραφων δεν ειναι υπερ της διαπλοκής ή της διασποράς της. Αλλά να ομολογήσουμε ομως πως το δικό μας στυλ διαπλοκής θυμίζει failed states τύπου Ουκρανίας και όχι χώρες όπως οι ΗΠΑ ή η υπόλοιπη Ε.Ε. που έχουν (προφανώς) την διαπλοκή τους, αλλά ρε παιδί μου τηρούνται και τίποτε προσχήματα.

Προσυπογράφω το κείμενο του επίσης καπιταλιστή κτλ κτλ Παπαχελά:

Οι βασικοί πυλώνες διαπλοκής και διαφθοράς της χώρας μένουν ακλόνητοι παρά την κρίση, παρά τα όσα έχουμε περάσει ως κοινωνία. Μερικές φορές έχει κανείς την αίσθηση ότι μπορεί να έχουμε ήδη γίνει μία μίνι Ουκρανία, με ολιγάρχες που κάνουν ό,τι θέλουν στο παρασκήνιο, κομμάτια του βαθέος κράτους που έχουν αυτονομηθεί και ένοπλες συμμορίες που κάνουν κουμάντο σε διάφορους τομείς.

* Και τελικά η διαπλοκή χαμηλής κλίμακας στην οποία είμαστε όλοι (αφού όλοι είμαστε ΠΑΣΟΚ :Ρ) συμμέτοχοι. Το ρημάδι το πελατειακό κράτος. Με επιτροπές, υποεπιτροπές, γρηγορόσημα, φακελάκια, ΕΔΕ, μαχαίρια και κόκκαλα, εργολάβους και Αποστολόπουλους. Ενώ αθροιστικά μπορεί να ξεπερνά το πρόβλημα της διαπλοκής king size το κυριότερο προβλημα που εχει ειναι η επιφέρουσα απαξίωση του κράτους από τους πολίτες και η απονομιμοποιηση του. Εδώ βεβαίως και φταίμε όλοι αλλά αντίθετα από τον Παγκαλο εμείς θα το πούμε ανάποδα. Το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι και οι ευθύνες δεν μοιράζονται ισομερώς. Αν βλέπεις βουλευτές φανερά να εκτελούν συμβόλαια, ε τι σου φταίει μετά ρε ο μεροκαματιάρης;

Φίλε αναγνώστη, σε λίγες μέρες καλείσαι να ψηφίσεις. Με βάση τα πιο πάνω σκέψου (πέρα από μνημόνια και τα λοιπά που είναι συνέπεια της νοοτροπίας που μας έφερε εδώ)
* Το κόμμα που θα ψηφίσεις είναι ζωντανός κοινωνικός φορέας ή άθροισμα καριεριστών σε ένα κλειστό κλαμπ; Αλληλεπιδρά, έχει συμμετοχή στις τοπικές κοινωνίες;
* Το κομμα που θα ψηφίσεις "ακούει τον κόσμο του" ή η πολιτική του καθορίζεται σε κλειστό κουτί εκτός κομματικής βάσης άρα και σίγουρα εκτός κοινωνίας;
* Στο κομμα που θα ψηφίσεις η ηγεσία ελέγχεται ή είναι ανεύθυνη; Υπάρχει περίπτωση η πολιτική της να ελεγχθεί ή και να απορριφθεί από τη βάση,  χωρίς να γίνει της πουτάνας;
* Το κομμα που θα ψηφίσεις έχει στελέχη που προέρχονται από τον κόσμο ή απλά είναι μέλη ενός κληρονομικού κλειστού κλαμπ;
* Το κομμα που θα ψηφίσεις δρα στην πράξη αποκεντρωτικά ή συγκεντρωτικά;
* Το κομμα που θα ψηφίσεις προβάλλεται κάπως πιο αντικειμενικά (ή και εχθρικά) ή προβάλλεται ευνοϊκά από τα ΜΜΕ συνέχεια;
* Σε θέματα σχετικά καινούργια αλλά αμιγώς ευρωπαϊκά όπως ο χωρισμός εκκλησίας-κράτους, ο γάμος ομοφυλόφιλων, η ισονομία ασχετως γλωσσας, χρωματος και θρησκείας κτλ το κομμα που θα ψηφίσεις δρά ως προοδευτική ή συντηρητική δύναμη; Ακολουθεί ή όχι τις τρέχουσες ευρωπαϊκές πρακτικές; Γιατί αυτά τα ζητήματα είναι δείκτες σοβαροί για το αν έχει φεουδαρχική αντίληψη της εξουσίας. Συνοψίζοντας: Το κομμα που θα ψηφίσεις μιλάει με το Θεό αλλά όχι με τους πολίτες;
* Ο βουλευτής που θα ψηφίσεις θα το κάνεις επειδή δουλεύει κατά την γνώμη σου για το καλό της κοινωνίας συνολικά (καλα, αυτό ειναι λίγο ηθικολογία αλλά δεν βρήκα καλύτερη φράση σαν αντίθεση της επόμενης) ή επειδής θα σε βολέψει κάπου εσένα ή το σόι σου; Η μήπως εσείς οικογενειακά ψηφίζετε όλοι μαζί μονομπλόκ κάποιον συγκεκριμμένο επειδής έχετε αλισβερίσια;
*  Ο βουλευτής που θα ψηφίσεις θα το κάνεις επειδή έχει κάποια αξία, ικανότητα ή / και κοινωνική προσφορά ή επειδής τον βλέπεις συχνά στην τηλεόραση;


Αν οι απαντήσεις σε αυτα τα ερωτήματα ειναι προς την λάθος κατεύθυνση (προσοχή: μιλάμε επί πεπραγμένων και όχι επί κινδυνολογίας), δηλαδή οι δεύτερες απαντήσεις σε κάθε ερώτημα (κρίνονται ως λανθασμένες όχι ηθικολογικά αλλά με βάση την εμπειρια των τελευταίων 40 ετών, δηλαδή με βάση τις επιδράσεις τους στην κοινωνία), τότε το κόμμα σου είναι μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης.  Προφανώς σε πολλά κόμματα οι απαντήσεις δεν μπορεί να είναι Boolean τύπου ΝΑΙ/ΟΧΙ αλλά πάντα μπορείς να ποσοστοποιήσεις το ζήτημα και να επιλέξεις το μή χείρον. Αν οι απαντήσεις ειναι προς την λάθος κατεύθυνση, ε ρε φίλε μην το ψηφίσεις το γαμημένο.. Η αν το ψηφίσεις σταμάτα να παραπονιέσαι. Τα θέλει ο κώλος σου. Για την ακρίβεια είσαι μέρος του προβλήματος και συ.