Αριστεία and stuff νο 1

Εισαγωγή

Εχω γράψει και ξαναγράψει πως τον Μπαλτά - από τον οποίο ξεκίνησε (;) αυτή η πίπα - τον θεωρώ attention whore και συνεπαγωγικά άχρηστο (ειναι ειρωνεία ότι ο Φίλης, ο χωρίς πτυχίο Φίλης αποδεικνύεται στην πράξη ο καλύτερος υπουργος παιδείας¹ των τελευταίων χ χρόνων), οπότε δεν θα κάτσουμε δω να ξαναλέμε τα αυτονόητα. Έστω και έτσι όμως, τί είχε πει τότε ο Μπαλτάς περί αριστείας που μας σπάσατε τα ... αυτιά; (ειναι αστείο, αλλά δεν κατάφερα να βρω την επίμαχη φράση του Μπαλτά, μέσα σε ένα συνεκτικό κείμενο, παρά μόνο απομονωμένη, βρήκα όμως πολλά site (πχ 1, 2, 3) που την αναφέρουν.... εξαψάλοντας τον υπουργό, αλλά και την δηλωση - υπαναχώρηση (κλατς - κλουτς) του ιδίου η οποία δεν πολυκυκλοφόρησε).

Αλλά ποιος ήταν τότε ο καυγάς περι αριστείας;
1. Σε πρώτη φάση διαχωρίστηκαν τα Πρότυπα από τα Πειραματικά Σχολεία καθώς μέχρι τότε τα Πρότυπα ήταν μαζί και Πειραματικά. Χωρίς πολλά πολλά και μόνο οι ονομασίες των σχολείων θα έπρεπε να μας υποψιάσουν.

-- Πρότυπο είναι ένα σχολείο στο οποίο (θεωρητικά) έχουμε πιάσει το βέλτιστο της εκπαιδευτικής διαδικασίας (με όποια κριτήρια) και προσπαθουμε να το διευρύνουμε μεγαλώνοντας τον αριθμό των πρότυπων σχολείων τα οποία, θεωρητικά πάντα, δουλεύουν ρολόι σύμφωνα πάντα με τις πρακτικές τις οποίες θεωρούμε βέλτιστες όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία. Λογικά εδώ ο πληθυσμός των μαθητών πρέπει να είναι μικτός, διότι το πρότυπο σχολείο αφου λειτουργεί ως ....πρότυπο για το σχολείο πρέπει να έχει αναλογια μαθητών (σε επίπεδο ικανότητας) παρόμοια με αυτή που βρίσκει κανείς σε ένα τυχαίο σχολείο μιας τυχαίας περιοχής. Διασταλτικά μπορούμε να βάλουμε κάπως πιο .... επίλεκτους μαθητές με την έννοια ότι θέλουμε "πρότυπους" μαθητές για το πρότυπο σχολείο μας, αλλά, επαναλαμβάνω, αυτό σε επίπεδο λογικής θα ήταν λάθος. Το σκεπτικό του πρότυπου σχολείου ειναι αυτού που λειτουργεί με ιδανικό τρόπο, όχι αυτού που έχει πρότυπους μαθητές (με την ίδια έννοια που πρότυπο.... λεωφορείο είναι το λεωφορείο που δουλεύει σωστά, όχι αυτό με "πρότυπους" επιβάτες, πρότυπο ....ελαιόλαδο αυτό που παράγεται σύμφωνα με κάποια στάνταρ και όχι αυτό που έχει πρότυπους καταναλωτές, η πρότυπη συμπεριφορά εταιρικών στελεχών προς τον πελάτη είναι ανεξάτητη του πελάτη κτλ κτλ). Η κοινή λογική λέει (;) πως ο μοναδικός λόγος που δεν έχουμε παντού πρότυπα σχολεία ειναι ότι αυτά στοιχίζουν παραπάνω.

-- Πειραματικό είναι το σχολείο στο οποίο ..... πειραματιζόμαστε με καινές μεθόδους, συνήθως επί μικτού και τυχαίου πληθυσμού και πάμε να δούμε αν αυτές οι μέθοδοι ειναι καλές έτσι ώστε να εγκολπωθούν στην συνολική εκπαιδευτική διαδικασία. Διασταλτικά εδώ μπορούμε να λειτουργήσουμε από την ανάποδη βάζοντας μή τυχαίο πληθυσμό (πχ μειονότητες, πολύ καλούς ή πολύ κακούς μαθητές) για να εξετάσουμε στοχευμένα πράγματα, αν και γενικά δεν πολυχρησιμοποιείται ο ακραίος πειραματισμός στις σχολικές διαδικασίες για ευνόητους λόγους. Πιο απλα: Πειραματικό δεν ειναι το σχολείο στο οποίο γίνονται .....πειράματα φυσικής αλλά πειράματα στην διδασκαλία και στην εκπαιδευτική διαδικασία συνολικά, δοκιμάζονται πχ νέες μέθοδοι (όπως ας πούμε η περιγραφική αξιολόγηση, το ολοήμερο του πράγματος, ολιγομελή τμήματα, περισσότερες ώρες στο χ μάθημα, διαφορετικό επίπεδο ύλης προς τα πάνω ή προς τα κάτω κτλ κτλ)

Σε κανένα από τους δύο ορισμούς (νταξ, δικοί μου ειναι, αλλά νομίζω ότι στέκουν), δεν θεωρείται πως οι άριστοι των αρίστων μαθητές (και πως να το αποφασίσεις ποιος ειναι ο "άριστος" που θα βάλεις όταν υπάρχουν πειραματικά.... νηπιαγωγεία;) θα πάνε σε κάποιο από αυτά τα σχολεία ή πως αντίστροφα, τα σχολεία αυτά παράγουν αποκλειστικά ή έστω κατά πλειοψηφία άριστους μαθητές. Το πειραματικό μάλιστα, σχεδόν εξ ορισμού, πρέπει να  δουλεύει με μικτό πληθυσμό μαθητών για να εξαχθούν όσο γίνεται πιο ασφαλή συμπεράσματα για την αποτελεσματικότητα της δοκιμαζόμενης εκπαιδευτικής διαδικασίας/πρωτοτυπίας.

Τώρα στην Ελλάδα, για κάποιο λόγο που δεν καταλαβαίνω, τα σχολεία αυτά είχαν ενοποιηθεί. Και η είσοδος σε αυτά (Πειραματικά και Πρότυπα Γυμνάσια - Λύκεια) γινόταν με εξετάσεις στην ΣΤ' Δημοτικού. Για τις οποίες τα παιδιά κάνανε από το δημοτικο φροντιστήρια και φροντιστήρια. Στις οποίες εξετάσεις έπαιζε όλη η μαλακία των πανελληνιων που μπορείτε να φανταστείτε συν την χαζομάρα της ηλικίας (παιδιά να κοπανιούνται ή να μην μιλιώνται, γονεις να προσπαθούν να μπουκάρουν μέσα, προσπάθειες για αντιγραφή και τα λοιπά).

Τέλος πάντων τα πρότυπα από τα πειραματικά χωρίστηκαν και η είσοδος γίνεται στα μεν πειραματικά με κλήρωση, στα μεν πρότυπα με διαγωνισμό (να σημειωθεί η διαφωνία του γράφοντος και θεωρώ και του Μπαλτά), όπως βλέπουμε εδώ.

2. Πέρα από την όλη παπάτζα με τα σχολεία αυτά, που έτσι και αλλιώς δεν απασχολούν και τόσους πολλούς πια, ο καυγάς ήτανε και είναι η μανία βαθμοθηρίας και "ανάδειξης" που υπάρχει στο κοινό σχολείο η οποία αποδεικνύεται και αναδεικνύεται με διάφορους διακοσμητικούς τρόπους (πχ σημαιοφόρος στην παρέλαση, απουσιολόγος, βραβεία, αριστεία κτλ) οι οποίοι ειναι περίπου άσχετοι (υπάρχουν βάσιμες ενστάσεις που τους θεωρούν εντελώς αντιπαιδευτικούς) με την εκπαιδευτική διαδικασία και χρησιμεύουν - ας μην γελιόμαστε - κυρίως για να καμαρώνει το βλαμμένο της η μαμά και να κάνει το κομμάτι της στην γειτόνισσα. Η δε πίεση που επιφέρεται από τους γονείς προς τα βλαστάρια τους και τους εκπαιδευτικούς είναι πολλές φορές παράλογη, και μάλλον για πράγματα που βασικά δεν έχουν και δεν είχαν ποτέ καμία σημασία (ο γράφων έχει συλλογή από βραβεία και αριστεία για όποιον του λείπουν και κερνάει. Δεν τον βοήθησαν ούτε στις πανελλήνιες, ούτε στις σπουδές, ούτε στο στρατό, ούτε για να βρει δουλειά, ούτε και θεωρεί πως έμαθε λιγότερα την χρονιά που δεν πήρε (πλάκα σας κάνω, πάντα έπαιρνα). Τέλος πάντων είμαι πολύ πιο έμπειρος στην φάση "σχολική αριστεία" από τον Άρη Πορτοσάλτε ή τον Τάκη Χατζή ;)
Η προσωπική μου παρατήρηση μετά από τόσα χρόνια λέει πως εκπαιδευτικά δεν βοηθήθηκα προσωπικά καθόλου, ίσως μάλιστα να μπορούσε να πει κανεις πως αποτέλεσαν και τροχοπέδη τύπου "αφού ειμαι άριστος δεν χρειάζεται να προσπαθήσω παραπάνω", και μπορώ να πω πως σίγουρα δεν βοήθησαν τους πιο αδύνατους συμμαθητές μου. Από την άλλη ούτε παρατήρησα να τους εμπόδισαν πουθενά, αλλά προφανώς οι παρατηρησιακές ικανότητες ενος 15χρονου βραβευμένου δεν είναι ακριβώς αντικειμενικές. Η μαμά μου βεβαίως καμάρωνε, όπως και οι μαμάδες των συμμαθητών μου που βραβευοντουσαν επίσης. Για τις μανάδες των "άλλων" δεν ξέρω, αν και πλέον, βλέποντας πως κάνουν μερικές μαμάδες για την προοπτική βράβευσης ή όχι του τέκνου τους, δεν το κρύβω πως ανησυχώ.

Γενικώς, όπως και με την παράνοια που έχει πιάσει μερικούς με τα Αρχαία και τα Θρησκευτικά η "αριστεία" του σημαιοφόρου, των βραβείων και τα λοιπά, αναφέρεται κυρίως ως θέμα "παράδοσης" και "έτσι το μάθαμε" και "αφού το έκανα εγώ ειναι σωστό" και άλλες τέτοιες πίπες οι οποίες δεν αντέχουν προφανώς σε καμια κριτική. Η χρησιμότητά τους ήταν κυρίως για να δείχνουμε τι κοινωνία έχουμε και θέλουμε (ακραίος ανταγωνισμός εξ απαλών ονύχων και μάλιστα δια ασήμαντον αιτίαν και αφορμήν), πέρα πάντα από την ανάγκη της μαμάς να χρησιμοποιεί το βλαστάρι της σαν προϊον κοινωνικής επίδειξης και πέρα από (εχει αναλυθεί παλιότερα σε μάκρος από τον Δείμο, οπότε βαριέμαι να το συνεχίσω) την αυτονόητη ταξικότητα (με την έννοια της χρηματικής ανέσεως) που ενέχει η διαδικασία² καθώς το κριτήριο είναι μεν το ίδιο, η αφετηρία και τα μέσα όμως δεν είναι.

Μα θα μου πεις και πως θα ξεχωρίσουν οι καλοί μαθητές, οι άριστοι, οι μελλοντικοί γιατροί και τα λοιπα;

Απάντηση: αυτό είναι άσχετο. Το επαναλαμβάνω για να το χωνέψετε, αυτό ειναι άσχετο. Τα παιδιά δεν πάνε στο σχολείο για να ξεχωρίσει το δικό σου. Σε κάθε κοινωνία και εκπαιδευτικό σύστημα, είτε αυτό είχε παρελάσεις είτε όχι, είτε έχει βραβεία είτε όχι, απο κάθε σχολική γενιά βρέθηκαν και αναδείχθηκαν και μηχανικοί και γιατροί και τα λοιπά. Δεν ξέρω καμια κοινωνία πλην των Μαο Μαο που να μην έχει γιατρούς (αν και των Μάο Μάο έχει .... μαγους-γιατρούς, οπότε πάσο). Και προφανώς, σε μια κοινωνία που "όλοι" θέλουν να γίνουν γιατροί, θα υπάρξει κάποια επιλογική διαδικασία, ειδικά για τις θέσεις των γιατρών που "παρέχει" η κοινωνία, που η φοίτηση δηλαδή είναι δωρεάν. Τώρα αν αυτή η επιλογή ειναι πανεθνικών εξετάσεων, κληρονομικό δικαίωμα, αποτέλεσμα πλειοδοσίας των γονέων, βύσματος στον κομισάριο, απόφασης του επιτρόπου του λαου για τους γιατροί, κλήρωσης, ψηφοφορίας ή άλλο, αυτό δεν θα επηρεάσει τον αριθμό των γιατρών που θα έχουμε (ίσως να επηρεάσει τον αριθμό των καλών γιατρών που θα έχουμε, αλλά και πάλι μαλακίες λεω, καθώς (α) υπάρχει κοσκίνισμα και ρετουσάρισμα στις σχολές  και (β) ένα κρυολόγημα πλέον μπορώ και γω να το κουράρω).
Προφανώς λοιπόν θα υπάρχει επιλογική διαδικασία. Στην Ελλάδα έχει επιλεχθεί η αντικειμενική, εντός ή εκτός εισαγωγικών, διαδικασία της καλύτερης βαθμολογίας σε εξετάσεις που είναι ίδιες (ή σχεδόν ίδιες με τις υποκατηγορίες του 10%, των νυχτερινών, των πολυτεκνων, των Ελλήνων εξωτερικού, των εχόντων αναπηρία, των εχόντων μαθησιακά προβλήματα και δεν ξέρω και γω τι άλλο) για όλους και στις οποίες ανοίγεται πεδίο δόξης λαμπρόν (θεωρητικά τουλάχιστον) σε οποιονδήποτε να περάσει όπου γουστάρει. Να εξηγήσουμε ξανά πως αυτή η διαδικασία δεν ειναι η μοναδική που έχει υλοποιηθεί, δεν ειναι η πλεον αντικειμενική, δεν δίνει κατ' ανάγκη τους "καλύτερους" (αν συγκρίνετε πχ τα θέματα "κανονικών" εξετάσεων με αυτά των Ελλήνων εξωτερικού θα τραβάτε τα μαλλιά σας), έτσι και αλλιώς καμια διαδικασία δεν το κάνει. Έχει όμως τα πλεονεκτήματα της μετρησιμότητας, της αντικειμενικότητας και του κλειστού, αδιάβλητου συστήματος. Αυτά όμως δεν είναι παιδαγωγικές μετρικές αλλά ηθικολογικές/πολιτικές, όπως και τα περισσότερα που θα συναντήσουμε παρακάτω. Να σημειωθεί πάντως πως η ίδια η ύπαρξη διαφορετικών επιπέδων εισόδου είναι μια πολιτική βόμβα στο θεμέλιο της "αριστείας" διότι δεν υπάρχουν απόφοιτοι διαφορετικών επιπέδων, δεν υπάρχουν πολιτικοί μηχανικοί εξωτερικού, φυσικοί 10%, γιατροί απόγονοι πολυτέκνων κτλ με μειωμένες ευθύνες και αρμοδιότητες. Αυτός λχ που θα αριστεύσει στις εξετάσεις Ελλήνων Εξωτερικού κατά κανόνα θα είναι γύρω στην μετριότητα με βάση τα "κανονικά" θέματα.
Ξεφεύγουμε. Η ερώτηση, κατά τον Ζάφοντα, είναι αν έχει νόημα η επιλογική διαδικασία και η....αγενής άμιλλα να ξεκινάει από το νηπιαγωγείο ή το δημοτικό (δεν είναι τυχαίο που οι περισσότεροι μελλοντικοί γιατροί -και γόνοι γιατρών- λιώνουν στα φροντιστήρια από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού καίτοι πολύ καλοί μαθητές ήδη).

Update 20/09
Πάρτε οποιονδήποτε οπαδό της αριστείας και ταυτόχρονα γονιό αρίστου μαθητή και ρωτήστε τον αν το παιδί του κάνει φροντιστήρια. Ρωτήστε τον αν ειναι δίκαιος ο αγών για την αριστεία ενάντια σε ένα (υποθετικό) παιδί που δεν κάνει. Δεν θα έπρεπε και το δικό του τέκνο να τα κόψει τα φροντιστήρια για να δούμε ποιο παιδί ειναι όντως το καλύτερο; Είναι όντως άριστος εκείνος που φτάνει πρώτος με δεκανίκια κόντρα σε εκείνον που φτάνει δεύτερος μόνος του; Δεν θα έπρεπε ο δεύτερος να αντιμετωπίζεται καλύτερα από τον πρώτο; Δεν είναι πιο άξιος; Εκεί να δείτε που τελειώνει αυτόματα το μπιρι μπίρι και αριστείας και είτε
α) φταίει το κράτος διότι μπλα μπλα μπλα (λες και για του άλλου το παιδί δεν φταίει το κράτος. Το κράτος ειναι ο προσωπικός μας εχθρός και μόνο δικό μας - α ρε πασοκάρες του κιαρατά)
είτε
β) "αφού μπορώ να βοηθήσω το παιδί μου γιατί να μην το κάνω;" που είναι απορία ανθρώπινη μεν, ξεσκίζει την έννοια της αριστείας δε και μας πάει στο ρεαλιστικότερο (στατιστικά) μοντέλο "από φραγκάτος=> άριστος" διότι η βοήθεια που θα λάβει ο χ χλιμίτζουρας κατά κανόνα ειναι ευθέως ανάλογη των χρημάτων που δαπανούνται γι αυτή. Ποιος αριστούχος πανελληνιων θα έγραφε τα ίδια χωρίς εξωτερική βοήθεια; Ρε ούτε το 1%.

Και δεν είναι δύσκολο να γίνεις αριστούχος με ξένες πλάτες, όπως και να γίνεις με ξένο κώλο πούστης. Αλλά το ζήτημα δεν ειναι να αποδείξουμε ότι το παιδί μας ειναι καλύτερο, ότι τα ταλέντα πρέπει να σπρώχνονται ότι οι καλύτεροι κερδίζουν. Αρχίδια. Το ζήτημα ειναι να πάει το παιδί μου καλύτερα από το δικό σου αξίζει δεν αξίζει.
Τέλος Update

Παράνοια

Αυτα τα ολίγα έγιναν και αυτά τα ολίγιστα έχουν να κάνουν με την αριστεία υπό του attention whore Μπαλτά ο οποίος εν τέλει δεν ειχε και κανα άδικο, αλλά και του "νέου" συστήματος Φίλη (το οποίο ουσιαστικά ειναι το ίδιο με το προηγούμενο, απλά με διαφορετικά Θρησκευτικά -ποιος χέστηκε- και λιγότερα Αρχαία προς όφελος των Νέων Ελληνικων, όπως και λιγότερες εξετάσεις στο Γυμνάσιο). Τώρα πως κατάφεραν μια κουβέντα για τα σχολεία και το εκπαιδευτικό σύστημα κάποιοι ηλίθιοι να την κάνουν καραμέλα για το οτιδήποτε και αξίωση μηδενισμού των πάντων και μάλιστα να την συνδυάσουν με τους Ολυμπιακούς αγώνες, αυτό το ξέρει μόνο ο κλασικός ο μαλάκας ο Νεοδημοκράτης.

Παρένθεση: Τον κρετίνο Βουλγαράκη, δεν άντεξα και τον τρόλαρα λίγο. Απ΄ ότι φαίνεται του άρεσε όμως διότι είτε είναι ΚΚΕ κατά βάθος, είτε δεν πιάνει το χιούμορ, είτε το πιάνει και είναι αυτοσαρκαστικός τύπος και δεν του το 'χα, είτε δεν διάβασε τα tags και δεν ξέρει πολιτική ιστορία.

Η παπάτζα της αριστείας.

Δεν έχω καταλάβει ακόμα το ιδεολόγημα της αριστείας όπως κοινωνείται από την ΝΔ και μερίδα του τύπου, οπότε μπορεί στο παρόν κομμάτι να γράφω μαλακίες. Αν κατάλαβα καλά λοιπόν, η "αριστεία" ειναι μια κατάσταση η οποία έχει να κάνει με την υψηλή σχολική επίδοση και την οποία

α) προσπαθούμε όλοι να πιάσουμε και συνεχώς, διότι έτσι "πρέπει" να κάνουμε
β) όταν την έχει κάποιος την έχει παντού, διότι "είναι άριστος" και συνάμα
γ) είναι μια κατάσταση διαρκείας, περισσότερο δηλαδή ανάγεται στο DNA κάποιου. Ο "άριστος" είναι και ο πετυχημένος (καθώς λύσσαξαν μερικοί οποιαδήποτε επιτυχία του οποιουδήποτε να την χρεώσουν στην αριστεία του). Συνεκδοχικά η σχολική αριστεία μας δίνει έναν "πρότυπο" πολίτη, έστω και σαν στόχο.
δ) η κυβέρνηση πολεμά καθώς προσπαθεί να μας κάνει όλους "κακούς" γιατί το ....προτιμάει και
ε) το "προηγούμενο σύστημα" την προήγαγε ενώ το "επόμενο" την πολεμάει.

στ) και τελευταίο. Συνεπαγωγικά, ο λόγος του "άριστου" έχει αυξημένη βαρύτητα και πρέπει να τον ακούμε επί παντώς επιστητού.

Αποδόμηση: 

α) Ήξερα και ξέρω πολλά παιδιά που όλα αυτά στο σχολείο τα έγραφαν στα παπάρια τους. Διάβαζαν αυτά που τους άρεσαν ή/και αυτά που μετρούσαν στις εξετάσεις. "Ακαδημαϊκά" στο σχολείο ήταν μετριότητες. Πολλοί εξ αυτών πέρασαν τελικά τις εξετάσεις και τώρα είναι είτε μια χαρά επαγγελματίες είτε κορυφές της επιστήμης στον τομέα τους, και ας πέρασαν τα σχολικά (και αρκετά από τα φοιτητικά) τους χρόνια με sex, drugs & rocknroll ³.
β) Παράλογο και κόντρα παράλογο. Ένας που είναι αστέρι στον χ τομέα δεν μπορεί να είναι το ίδιο αστέρι παντού, θες γιατί μπορεί να μην θέλει, θες γιατί η μέρα έχει μόνο 24 ώρες, θες γιατί πολύ απλά δεν γίνεται. Οι περιπτώσεις νομπελιστών οικονομολόγων που παίζουν πενταδάτοι στο ΝΒΑ είναι ομολογουμένως κάπως σπάνιες⁴. Γι αυτό το βραβείο μαλακίας 2016 παίρνει προφανώς η πρόταση του Ποταμιου (ποιου άλλου) να μας μιλήσουν οι "άριστοι" αθλητές, δηλαδή οι ολυμπιονίκες στην Βουλή (και να μας πουν τι;) όπως και η αποδοχή αυτής από τον λαϊκιστότατο Πρόεδρο της Βουλής. Τι να μας πει ο "με την χάρη της Παναγίας, πάμε γερά, πάμε Ελλάδα" Πετρούνιας ή η "μου γκρεμίσανε οι βλάχοι το σκοπευτήριο" Κορακάκη (που παραμένει από τις πλέον συμπαθείς φυσιογνωμίες) που να έχει να κάνει με την πολιτική ή την οικονομία; Αντε να μας πουν πως κάνανε προπόνηση, προπόνηση, προπόνηση. Και πάλι προπόνηση. Πως τους έφυγε η παναγία και ο Χριστός στην προπόνηση. Πως δεν τρώγανε, κοιμόντουσαν και γαμούσανε σαν κανονικοί ανθρώποι. Και όποιος από αυτούς δεν ειναι λαλημένος να θυμηθεί πως η διαφορά που κάνει το μετάλλιο από το σχεδόν μετάλλιο πολλές φορές παίζει στην τύχη, στην έλλειψη τραυματισμών για το ευτυχές διάστημα τριων έως έξι μηνών, στην φαρμακοδιέγερση ή στην απουσία μερικών αντιπάλων που δεν ήταν τόσο τυχεροί. Αλλά αυτά τα ξέρουμε ήδη όλοι για τους αθλητές είτε είναι ολυμπιονίκες είτε δεν είναι, εκτός και αν είμαστε μπίτι ζώα και νομίζουμε πως ο Πετρούνιας λχ πήρε το μετάλλιό του επειδή προπονήθηκε ιτς παραπάνω από τον 2ο και πως μόνο αυτό φτάνει⁵.
γ) Καλά, αυτό αποδομείται από μόνο του.

Προσπαθήστε να θυμηθείτε από τον καιρό που ήσασταν μαθητές μέχρι σήμερα:

- Οι άριστοι στο Δημοτικό ήταν οι ίδιοι άριστοι στο Γυμνάσιο και στο Λύκειο; Ήταν αυτοί (όλοι) που έγραψαν καλύτερα στις Εξετάσεις; Ο σχολικός βαθμός ήταν για όλους ανάλογος του βαθμού των εξετάσεων; Υπήρξε αναλογία ανάμεσα στην σχολική επίδοση μεταξύ των συμμαθητών και στον σχετικό (δηλ ο ένας σε σχέση με τον άλλον) βαθμό που πήραν στις Πανελλήνιες;

- Οι άριστοι στο Δημοτικό έγιναν .... όλοι γιατροί;

- Ο σημαιοφόρος συμμαθητής σας τότε βγάζει τώρα πιο πολλά λεφτά από εσάς; Και καλά από εσάς. Βγάζει πιο πολλά λεφτά από τον εργοστασιάρχη της πόλης;

- Οι άριστοι στο Δημοτικό βγάζουν τώρα πιο πολλά λεφτά από τον γιο του μπακάλη που άνοιξε περίπτερο/μίνι μάρκετ/καφετέρια με τα λεφτά του μπαμπά;
- Μπορείτε, από τους συμμαθητές σας, να κάνετε αντιπαραβολή της τότε βαθμολογίας τους και της σημερινής τους "χρηστότητας" ως πολίτες; Θα είναι η σχέση αναλογική; Είναι δυνατόν να είναι;
- Επίσης ας μην λησμονάμε διάφορους τυχαίους college dropouts (ήτοι αποτυχημένους και ουχί άριστους) που δεν τα πήγαν και τόσο άσχημα στον τομέα τους, όπως τον Μπιλ τον Γκέιτς ας πούμε. Προφανώς δεν λέμε πως η σχολική αποτυχία ειναι μονόδρομος για την επιτυχία, αλλά απλά αποδεικνύουμε ότι δεν είναι μονόδρομος η "αριστεία" για την επιτυχία (και γι αυτό αρκεί μόνο ένα αντιπαράδειγμα).
δ) Αυτό ειναι το πλεον ηλίθιο επιχειρημα που έχει παίξει στο θέμα. Καμία κυβέρνηση στο σύμπαν δεν θέλει οι πολίτες της, τυπικά τουλάχιστον, να μην έχουν καλύτερες "επιδόσεις" στο οτιδήποτε, αν μη τι άλλο, για καθαρά ψηφοθηρικούς λόγους. Μόνο κυβερνήσεις που δεν αναδεικνύονται με εκλογές, μπορεί, ίσως να δείξουν τέτοια διάθεση ή πιο συνηθισμένα να αδιαφορήσουν για το θέμα, να φάνε παντεσπάνι οι πτωχοί και τέτοια. Η τρέχουσα κυβέρνηση θέλει πάντα να λέει πως η ίδια και οι πολίτες της είναι σε καλύτερη κατάσταση σε όσο δυνατόν περισσότερους τομείς απ΄ότι ήταν όταν αυτή ανέλαβε.
ε) Κάποτε πρέπει να καταλάβουμε πως σαν χώρα συνολικά και συλλογικά τα κάναμε σκατά πέρα από το χρέος και τα Μνημόνια. Σε ένα τέτοιο σκάτωμα προφανώς η εκπαιδευτική διαδικασία δεν μπορεί να είναι αμέτοχη, αντιθέτως μπορεί πειστικά να υποστηριχθεί πως είναι συμμέτοχη και συνένοχη. Αν θέλουμε λοιπόν να δούν τα παιδιά μας καλύτερες μέρες, πρέπει πρώτ' απ' όλα να συνειδητοποιήσουμε πως τα περισσότερα που θεωρούσαμε ως σωστά ήταν λάθος. Δεν μπορούμε να ζητάμε να αλλάξουν τα κακώς κείμενα χωρίς να αλλάζουν τα εκπαιδευτικά κακώς κείμενα επειδη ο κυρ Μήτσος το '60 θεωρούσε ως απαύγασμα της διδακτικής διαδικασίας τους αρχικούς χρόνους ρημάτων, την αποστήθιση της προπαίδειας και των ονομάτων ταγμάτων των αγγέλων και το σήκωμα της σημαίας αυτού που τα έκανε καλύτερα.
στ) Με όλα τα παραπάνω ως δεδομένα δεν νομίζω πως χρειάζεται και ιδιαίτερη ανάλυση το παρον θέμα. Ο λόγος του άριστου έχει την ίδια ακριβώς βαρύτητα, η ψήφος του την ίδια σημασία με αυτή ενος μή άριστου, της πλέμπας ρε αδερφέ, ειδικά για πράγματα εκτός ειδικότητας. Διότι βεβαίως αν πονάει το ποδάρι μου θα ακούσω τον γιατρό, και αν μπορώ τον καλύτερο γιατρό που θα βρω και όχι τον υδραυλικό. Αλλά δεν θα βάλω ποτέ έναν γιατρό να μου αλλάξει την υδραυλική εγκατάσταση, ρε δεν πα να ναι και ο Ιπποκράτης ο ίδιος και σίγουρα δεν είμαι διατεθειμένος να πάρω ιατρικές συμβουλές από τον καλύτερο υδραυλικό του πλανήτη. Και προφανώς αμα βρω τον καλύτερο γιατρό/υδραυλικό/οτιδήποτε δεν θα εξετάσω την σχολική του βαθμολογία προκειμένου να τον συμβουλευτώ για να δω αν μικρός ήταν άριστος. Και σε καμία περίπτωση ο άριστος γιατρός ή υδραυλικός δεν δικαιούται να έχει a priori "εναν λόγο παραπάνω" από μένα σε θέματα ιδεολογίας ή πολιτικής. Αν δεν συμφωνείτε να το κοιτάξετε.


Τι κάνει ένα εκπαιδευτικό σύστημα.
Το χω πει και το ξαναλέω. Η δουλειά ενός εκπαιδευτικού συστήματος (μέχρι το επίπεδο Γυμνασίου - Λυκείου) είναι να παράξει πολίτες. Οι οποίοι ξέρουν σε ποια χώρα είναι, ξερουν πως λένε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, το νόμισμα που χρησιμοποιείται και ότι πρέπει να πληρώνουν τους φόρους τους και ενίοτε να σκοτώνουν τον εχθρό του ημέτερου "ανάδελφου έθνους". O στόχος ήταν (και είναι και θα είναι) να παράξεις δυνητικούς (φαντάρους και) φορολογούμενους οι οποίοι θα επιστρέψουν δια της φορολογίας τουλάχιστον το ποσό που δαπανήθηκε για την εκπαίδευσή τους, διότι τίποτα δεν είναι τζάμπα. Αυτά για αρχή. Αν τώρα κάποιοι μελλοντικοί πολίτες σου νογάνε κατιτίς παραπάνω σε ενα-δυο τομείς που έχουν να κάνουν με τα θέματα με τα οποία σχετίζονται ορισμένα μαθήματα, ακόμα καλύτερα. Αλλά και να μην νογάνε, μην φοβάσαι, γιατρούς θα βγάλεις από την γενιά αυτή είτε έτσι είτε γιουβέτσι. Η αυξημένη ποσότητα ουγκανισμού επί Χούντας λχ δεν μείωσε τον αριθμό των Ελλήνων γιατρών εκείνης της περιόδου.

Κάποιοι από τους πολίτες θα γίνουν χειρωνακτες, κάποιοι επαγγελματίες, κάποιοι γιατροί (που ειναι και ο καυγάς), πολλοί θα γίνουν φοιτητές και κατόπιν πτυχιούχοι και κάποιοι από αυτούς, πρακτικά ελάχιστοι θα γίνουν οι πραγματικές κορυφές της επιστήμης, οι αναντικατάστατοι και πραγματικά άριστοι, αυτοί που προάγουν⁶ τον κόσμο, έστω δυνητικά, όπως έκανε ένας Μπιλ Γκέιτς (χωρίς πτυχίο), ένας Παπανικολάου, ένας Σολκ ή ένας Μπέρνερς Λι. Πόσους τέτοιους έχουμε στην Ελλάδα ή μάλλον πόσοι τέτοιοι είναι εν ζωή οι οποίοι αποφοίτησαν σε ελληνικό σχολείο; Όχι πάνω από 100, πάω στοίχημα, ίσως και ακόμα λιγότεροι (εγώ γνωρίζω προσωπικά έναν έως τρεις (διασταλτικά) και κανείς τους δεν ήταν "ακαδημαϊκά άριστος". Μεγαλοφυείς τύπους έχω γνωρίσει ακριβώς 3 σε 8 χρόνια σπουδών σε δύο διαφορετικά πανεπιστήμια θετικών σπουδών που κατά κανόνα μαζεύουν έξυπνους τύπους. Παρεμπιπτόντως, οι κατηγορίες αυτές έχουν, στο σύμπαν των γνωστών μου, μηδενική επικάλυψη).


Τι θέλει να πει ο ποιητής;
Πως η επιτυχία ενός συστήματος δεν κρίνεται από τις κορυφές και τις εξαιρέσεις του αλλά από τον μέσο και τον μεσαίο όρο. Για τους πλεον ψείρες η επιτυχία μπορεί να κριθεί από τις.... αποτυχίες του συστήματος (το ποσοστό αναλφαβητισμού και λειτουργικού αναλφαβητισμού σε μια κοινωνία ή το ποσοστό ακραίων -εξωκοινωνικών- στοιχείων στην χώρα). Για το κράτος και το σύστημα το άτομο ειναι πρακτικά αδιάφορο με την έννοια όχι της ισοπέδωσης, αλλά ότι δεν μας νοιάζει ποιος θα γίνει γιατρός, μηχανικός ή βοθρατζής αρκεί να έχουμε γιατρούς, μηχανικούς ή βοθρατζήδες (αντιλαμβανόμαστε πως εντός ΕΕ και παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού τα πραγματα ειναι πιο φλου διότι η εισαγωγή/εξαγωγή εργαζόμενων και ειδικοτήτων είναι πλέον κοινός τόπος, αλλά και πάλι η γενική αρχή μένει και απλά στο εμπορικό ισοζύγιο χωρών προστίθεται και ένα άτυπο εκπαιδευτικό/στελεχιακό ισοζύγιο το οποίο μπορεί χωρίς κόπο να μεταφραστεί σε λεφτά). Για να φτάσει κάποιος στην κορυφή του τομέα του υπάρχουν πολλές αναγκαίες ή σχεδόν αναγκαίες συνθήκες, οι οποίες συνυπάρχουν με το τυχαίο και διάφορους go figure κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες και δεν μπορώ να σκεφτώ καμιά ικανή η οποία δηλαδή θα οδηγεί αναπόδραστα εκεί. Και αν υπάρχει κάποια σίγουρα δεν είναι η σχολική αριστεία.

Το μοντέλο που επιλέχθηκε στην Ελλάδα είναι μεν ταξικό, αλλά αφήνει και αρκετές οδούς για το πόπολο, και μέχρι πρότινος τουλάχιστον, η απόκτηση πτυχίου ήταν ο ασφαλέστερος δρόμος κοινωνικής ανέλιξης και η ύπαρξη αυτής της διεξόδου έδινε έναν αέρα κοινωνικής κινητικότητας. Αν το συγκρίνουμε δε με άλλες διαδικασίες αλλού (όπου πχ έπρεπε παλαιότερα να ανήκεις σε ειδική τάξη για να πας στην "κατάλληλη" σχολή ή πως απαιτούνταν/απαιτείται ένα τεράστιο ποσό διδάκτρων, κάτι που έκοβε την πλειοψηφία του πληθυσμού ασχέτως προσόντων) το σύστημά μας το λες και αρκετά αντιταξικό ή διαταξικό επί της αρχής. Στην φάση που είμαστε, και με τα φράγκα να λιγοστεύουν, η ταξικότητα του συστήματος οξύνεται (ακόμα και αν το σύστημα μείνει ίδιο) με αποτέλεσμα πολλά επαγγέλματα που απαιτούν πτυχίο να έχουν γίνει στην πράξη κληρονομικά (γιατρός, δικηγόρος, φαρμακοποιός) παρόλο που μεσολαβεί η βάσανος των πανελληνίων εξετάσεων. Και μην με αρχίσετε με τις υποτροφίες στο Αμέρικα. Οι υποτροφίες υπάρχουν ακριβώς για να μαζεύουν τις εξαιρέσεις ή τις πιθανές εξαιρέσεις που λεγαμε (το ποσοστό υποτροφιών επί του συνόλου στην ουσία δείχνει την ανάγκη που έχει ή δεν έχει το εκάστοτε κολέγιο για φράγκα. Ένα "πλούσιο" κολέγιο μπορεί να είναι πιο αλέγκρο και να "διακινδυνέψει" περισσότερο). Μεταξύ υποψηφίων πάνω κάτω των ίδιων προσόντων προφανώς ο πλέον φραγκάτος έχει δομικό πλεονέκτημα (και είπαμε κιόλας πως για μας δεν έχει σημασία, αλλά κοινωνιολογικά αρχίζει και έχει όταν μερικές ειδικότητες/καταστάσεις αρχίζουν και έχουν συνολικά έναν ταξικό κόφτη).


Ναι αλλά το καμάρι μου έχει προσόντα και σεις το ισοπεδώνετε με τα άλλα που δεν έχουν.
Ο γιόκας σου κερα Μαρία μπορεί να είναι / να γίνει ο καλυτερότερος γιατρούλης του κόσμου, αλλά - πίστεψέ με- ακόμα και χωρίς αυτόν η Ιατρική Επιστήμη θα τα κουτσοκατάφερνε. Και ναι μεν, άλλος δεν έκανε γιο μον' η Μαριώ το Γιάννη, αλλά πίστεψε με, αν στην θέση του ήταν άλλος, δεν θα είχαμε καμια ιδιαίτερη συμπαντική μεταβολή. Κοινώς μπορεί η κερά Μαρία να θέλει το βλαστάρι της να γίνει Δρ. Βλαστάρης, αλλά για μας είτε γίνει ο Βλαστάρης Δρ είτε ο Κουμάσης μικρή σημασία θα έχει στην τελική όσο υπάρχει κάποιος δρ Βλασταροκουμάσης να μου βάλει γύψο στο πόδι αμα το σπάσω.

Σεβαστός ο πόθος λοιπόν της κερα Μαρίας να γίνει το τέκνο της σημαιοφόρος και wannabe Δρ. και οι άλλοι να πα να γαμηθούνε ("το πάνε πίσω το παιδί"), σεβαστή η λατρεία των ικανοτήτων, δεξιοτήτων, ορθογραφίας, καλλιγραφίας, ετοιμο- και ετυμο- λογίας, ορθοπεταλιάς, διαίρεσης και δεν συμμαζεύεται του κανακάρη της αλλά πραγματικά στα αρχίδια μας, ειδικά αφού δεν έχουμε κανένα λόγο να πιστέψουμε πως το καμάρι της κερα Μαρίας είναι όντως καλύτερο στον χ τομέα από το καμάρι της κερά Τασίας, εκτός από το λόγο της ίδιας της κερα Μαρίας, αλλά σάμπως και η κερά Τασία τα ίδια δεν θα μας πει για το δικό της; Δεν έχω ακούσει μέχρι στιγμής κανένα γονέα να λέει ρε συ τι χαζό παιδί που έχω, πάει πίσω τα άλλα και τα λοιπά, οπότε δικαιούμαι να θεωρω την άποψη του γονέα για το παιδί του και τις δεξιότητες του ελαφρώς υποκειμενική και μή δεσμευτική για τα δικά μου συμπεράσματα ή για τη λειτουργία του συστήματος συνολικά. Μπορεί η μαμά σου φίλτατε αναγνώστη να ενθουσιάζεται που μας έκανες την τιμή αρχικώς να γεννηθείς και κατόπιν να σκαλίσεις δυο πατσαβουρογράμματα σε μια χαρτοπετσέτα (2 μήνες, 3 μέρες και 2 ώρες πριν από τα υπόλοιπα παιδιά) μετά από εντατική προπόνηση, αλλά πραγματικά στ' αρχίδια μας.
(Διαχρονική παρατήρηση: οι χειρότεροι στον κόσμο για να μεγαλώνουν παιδιά είναι οι γονείς και ειδικά οι Έλληνες γονείς. Ουίνστον σε έφαγα (βλ. παρακάτω))


(Ενδεικτικά διαβάστε αυτό το άρθρο του Χρήστου Κιούση για το τι τραβάνε οι προπονητές στα παιδικά/εφηβικά του μπάσκετ και υψώστε το εις την νιοστή για πράγματα που έχουν "μεγαλύτερη σημασία" όπως οι βαθμοί, οι πανελλαδικές εξετάσεις και η σχολή εισόδου. Απόσπασμα:

"Από τις πρώτες φορές που πήγα, με εντυπωσίασε το γεγονός της ύπαρξης τόσων πολλών εν υπνώσει προπονητών πέριξ του παρκέ. Μπαμπάδες γιατροί και δικηγόροι, μηχανικοί και δημόσιοι υπάλληλοι, μαμάδες νοικοκυρές ή επιστήμονες, ιδιοκτήτριες μπουτίκ ή κομμώτριες, όλοι και όλες είχαν μια άποψη επί αυτού που έβλεπαν και είτε με λόγια (δύσκολο όταν είσαι σε προπόνηση του Ροδόπουλου), είτε με τις κλασικές ελληνικές ματιές ή σφίξιμο των χειλιών ή με μουλωχτες χειρονομίες, έδιναν τις δικές τους προπονητικές οδηγίες.Το φοβερό ήταν να τους ακούς να μιλάνε, όταν έβγαιναν από το κλειστό της Αμερικάνικης Γεωργικής Σχολής, για να κάνουν τσιγάρο και να εκφράσουν αναμεταξύ τους τις αντιρρήσεις τους επί του προπονητικού προγράμματος

...

Οχι πολύ διαφορετικά φαινόμενα πέριξ του γηπέδου. Οι οικιακοί Ομπράντοβιτς παρόντες και παρούσες. Άποψη, κριτική, παράπονα, γκρίνια για το πόσο παίζει το παιδί, πόσο παίρνει πάσες το παιδί, γιατί δεν κατεβάζει μπάλα το παιδί κλπ κλπ 

....
Σε έναν αγώνα στη Μίκρα ο μπαμπάς αυτός, έδινε οδηγίες στον Σακιλ γιό του, τσακωνόταν με ατίπαλους γονείς στην κερκίδα και το κυριότερο μιλούσε συστηματικά στους διαιτητές... Το αποτέλεσμα; Όταν τελείωσε ο αγώνας κι όλα τα παιδάκια μπήκαν σε μια σειρά για να κάνουν χάι φάιβ, ο γιός είχε πλέξει τα χέρια του επιδεικτικά στην πλάτη, για να μη χαιρετήσει κανέναν! Έμαθα ότι το συγκεκριμένο πατερούλη έπιασε ο Λάζαρος και του είπε, “το παιδί μπορεί να έρχεται στις προπονήσεις , εσύ όμως όχι”. Φυσικά ο κόουτς Dad πήρε το παιδί να το πάει σε άλλη ομάδα. "

).

Εχω βαρεθεί να ακούω για γονείς που στέλνουν το καμάρι τους σε ειδικά νηπιαγωγεία(!), που του κάνουν αγγλικά πριν πάει σχολείο(!!), που το στέλνουν το βρέφος σε σχολές ταλέντων και νια νια νια. Την ίδια ώρα που πιθανότατα ο πιτσιρικάς θα προτιμούσε να παίξει το γιατρό με τη Μαιρούλα ή να παίξει μπάλα στην αλάνα ρε αδερφε ή, πιο ρεαλιστικά, να κυνηγήσει κανα ποκεμον.

Όταν το καμάρι μας βεβαίως δεν σούρνει σε ικανή ποσότητα από γράμματα ή αθλητισμό, αυτός δεν είναι λόγος να μην βγάλουμε το κόμπλεξ μας για τα "προσόντα" του σε άλλα πεδία. Μην το γελάτε είναι ακριβώς η ίδια νοοτροπία.

Update 20/09
δεν είναι υπερβολές ούτε μεμονωμένα περιστατικά (κλατς)

"...ένα θα σου πω. Σκέψου σε δυό τάξεις γυμνασίου που προέκυψαν από εξετάσεις σε πειραματικό να πλακώνονται γονείς μαθητές και δάσκαλοι "γιατί έβαλε 19,2 και όχι 19,3". Γι αυτή τη στρεβλή αριστεία μίλησε ο Μπαλτάς και σου μιλάω "από μέσα"
κι άλλο ένα. Τη χρονιά που έγιναν εξετάσεις, εννιά φορές το ΕΚΑΒ παρέλαβε παιδάκια της έκτης δημοτικού με κρίση άγχους στο ίδιο σχολείο γιατί είναι ενιαίο και τα παιδιά θα ΕΞΑΝΑΓΚΑΖΟΝΤΑΝ να φύγουν απ το σχολείο τους αν δεν πέρναγαν στις εξετάσεις"

Τέλος Update

Ναι το παιδί σου είναι πριγκηπόπουλο (:Ρ), χαρισματικό, μελλοντικός πλανητάρχης, μέλλων διάσημος Δρ Παπαρόπουλος, η εξαίρεση του κανόνα, γεμάτο ταλέντα, πιο έξυπνο από τα άλλα και τα λοιπά και τα λοιπά. Το εμπεδώσαμε και ερχόμαστε να σε προσγειώσουμε στην πραγματικότητα δια στόματος του φιλόσοφου Tyler Durden.

You are not a beautiful and unique snowflake

You are the same decaying organic matter as everything else

We are all part of the same compost heap

We are the all singing, all dancing, crap of the world

Παρατήρηση: Έστω ότι έχουμε να κάνουμε όντως με ένα χαρισματικο και γεμάτο προσόντα παιδί. Η ίδια η διαδικασία βαθμολόγησης σε δεδομένες φόρμες μοιραία "κόβει" από τα προσόντα αυτά και αφήνει μόνο τα προβλεπόμενα, τα οποία μας άφησαν μεγαλοφυείς εγκέφαλοι του παρελθόντος, πολλοί εξ αυτών προερχόμενοι επί χούντας. Για τον απλούστατο λόγο πως τα παιδιά και ο εγκέφαλός τους δεν βγαίνουν σε κουτάκια και πως η κοινωνία αλλάζει εις πείσμα μερικών. Η διαδικασία βαθμολογία-αριστεία-επιτυχία μπορεί με άνεση να λειτουργήσει αντιεκπαιδευτικά (μην το ψάξουμε. Οποιοδήποτε συστημα μπορεί να λειτουργήσει αντιεκπαιδευτικά). Ο άλλος πχ μπορεί να είναι το νέο παγκόσμιο αστέρι των μαθηματικών και μεις να τον κάψουμε με τους αρχικούς χρόνους και αρχαία στο πρωτότυπο - και μην πιάσω τα τάγματα των αγγέλων. Και μην θυμηθώ τι τράβαγαν παλιότερα οι αριστερόχειρες ή οι κομμουνισταί.


Συμπέρασμα
Ένα εκπαιδευτικό σύστημα δεν εστιάζει στους "αριστους" αλλά στον μέσο όρο για ευνόητους λόγους. Γιατρούς, δικηγόρους, μηχανικούς κτλ βγάζει κάθε σύστημα. Οι βαθιοί γνώστες (πόσοι νομίζετε πως ξέρουν παγκοσμίως πως ακριβώς λειτουργεί όλο το internet; Πεντε άτομα; Δέκα; Είκοσι;), οι πρωτοπόροι, οι "άριστοι" ειναι a priori εξαιρέσεις και δεν εστιάζεις πάνω τους (εκτός πια και αν έχεις λύσει όλα τα άλλα σου εκπαιδευτικά προβλήματα- κοινώς πάλι λεφτά), και προφανώς τέτοιοι δεν γίνονται οι αριστούχοι κάθε σχολείου, γιατί απλούστατα είναι πολύ περισσότεροι από τις διαθέσιμες/απαιτούμενες, δυνητικά ή ρεαλιστικά "θέσεις" "αρίστων" και διότι πάντα μπορεί κάποιος εκτός της προβλεπόμενης διαδικασίας να σου βγει καλύτερος (Γκέιτς, Αϊνστάιν (διευκρίνησις: ο Αλβέρτος δεν ήταν κακός μαθητής, δεν ήταν όμως και κανένα από τα παιδάκια που στο ελληνικό σχολείο θα έπαιρνε αριστείο) κτλ). Αυτοί που τραβάνε το κάρο ως πρωτοπορία θα σκάσουν όταν και όπου σκάσουν και μάγκας είναι αυτός που μπορεί να τους τραβήξει (βλ. αμερικάνικο brain drain). Η πιθανότητα να σκάσουν εδώ και όχι εκεί είναι στην ουσία συνάρτηση του πόσοι εκπαιδεύονται (όπως και ο αριθμός των Ολυμπιονικών γενικά είναι συνάρτηση του πόσοι αθλούνται), των κινήτρων και των χρημάτων που ρίχνεις διότι όλα αυτά μεταφράζονται σε έξοδα. Α, και του αρχικού πληθυσμού επί του οποίου λειτουργούμε (πχ οι ΗΠΑ με ~ 300 εκ πληθυσμό αυτονόητα θα έχουν περισσότερες μεγαλοφυΐες από την Ελλάδα). Τέλος πάντων όταν σηκώνεις τον μέσο όρο της κατανομής, αμέσως μεγαλώνει και το σκορ στην κορυφή, κάτι που μάλλον ακόμα δεν έχουμε καταλάβει καλά στην Ελλάδα, αλλά γι αυτό θα τα πούμε στο επόμενο ποστ.


Και οι άριστοι κύριε; Οι άριστοι;
Είπαμε ήδη πως στα προϊόντα ενός συστήματος θα υπάρχουν πάντα και οι καλές περιπτώσεις. Ένα μελετημένο (και αγρίως χρηματοδοτούμενο) σύστημα θα προσπαθήσει να βρει σε κάθε παιδί τα πεδία στο οποία α) ειναι καλό και β) του αρέσουν κιόλας σε μια προσπάθεια να συνδυαστεί το ατομικό με το κοινωνικό "θέλω". Στην φάση που (όπως είπαμε και πιο πάνω) η ζήτηση για πανεπιστημιακές θέσεις είναι μεγαλύτερη από τις θέσεις αυτές θα υπάρξει επιλογική διαδικασία κατά την οποία οι καλύτεροι σε αυτήν θα φάνε τις πλέον προτιμητέες θεσεις. Τώρα για το αν αυτοί οι αριστεύσαντες στην διαδικασία επιλογής ειναι οι καλύτεροι δυνατοί για τις θέσεις αυτές⁷ το πράγμα θολώνει και η απάντηση είναι προφανώς "όχι απαραίτητα, αλλά τι να κάνουμε κιολας" με την ίδια έννοια που είχε πει και ο Τσώρτσιλ πως η δημοκρατία ειναι το χειρότερο πολίτευμα και μολις βρούμε καλύτερο θα την αλλάξουμε αμέσως. Άσε που στην τελική και σε βάθος χρόνου, κοινωνικά δεν έχει και τόση σημασία.


Και αν χάσουμε κανα ταλέντο;
Τι να γίνει το χάσαμε, shit happens. Ότι σύστημα και να βάλεις κάπου θα χάσεις. Και αν αρχίσεις και επιβάλεις τι θα κάνει ο καθένας και πως, ελέω DNA φάση, να δεις που θα φτιάξεις μια ωραιότατη απολυταρχία. Παρηγορήσου όμως. Σκέψου πόσους Μότσαρτ έχεις σκοτώσει κάθε φορά που τράβαγες μαλακία. Άσε που στατιστικά πιο πολλά ταλέντα σκοτώνεις όταν τους καις τον εγκέφαλο από νωρίς, διότι δεν ξέρω αν οι παιδικές αντοχές είναι όσες νομίζουν μερικοί ότι είναι. Τέλος πάντων το "θέλω" κάθε συστήματος ειναι -θεωρητικά- να εκμεταλλευτεί όσο μπορεί καλύτερα τα "προσόντα" της φουρνιάς που έχει και προφανώς 100% επιτυχία δεν θα έχει κανένα και προφανέστερα η αποτυχία ή η επιτυχία του κανακάρη της κερά Μαρίας σε κάποιο στάδιο από τα πολλά εμπλεκόμενα δεν είναι δείκτης του συστήματος.


Κατακλείδα
Για να τελείωνουμε διότι όλο τα ίδια λέμε.
- Το σχολείο ειναι κυρίως μια κοινωνική διεργασία (δεν ήταν πάντα) στην οποία επιδίδεται το σύνολο του πληθυσμού μιας χώρας και ουχί οι "εκλεκτοί" για λόγους που έχουν να κάνουν με το συμφέρον του ίδιου του συνόλου. Ως τέτοιο, το σχολείο ειναι μια κοινωνική κατάκτηση και όχι κάτι το αυτονόητο. Οι πιο παρατηρητικοί /καχύποπτοι τύποι θα έχουν ίσως αντιληφθεί ότι η όλη μπαρουφολογία της αριστείας εντάσσεται στις προσπάθειες αναίρεσης αυτής της κοινωνικής κατάκτησης, αλλά αυτό το αφήνουμε για το επόμενο ποστ.
- Οι σχολικές επιδόσεις αξιολογούνται και ατομικά και συλλογικά αλλά και κοινωνικά με διάφορους τρόπους και πρίσματα τα οποία δεν είναι μόνο εκπαιδευτικά αλλά κυρίως πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά (πχ: γιατί οι νέοι μικροαστοί στην Γερμανία καίγονται λιγότερο για σπουδές; Μην είναι πιο χαζοί ή "συνολικά" λιγότερων προσόντων; Απάντηση: διότι η εργασιακή αποκατάσταση του μή πτυχιούχου εργάτη εκεί είναι ευκολότερη. Στην φάση που βρισκόμαστε με τα εργοστάσια να αποχωρούν (;) αυτό μελλοντικά να δεις που θα αλλάξει).
- Κρίσιμο κριτήριο για την εκπαιδευτική αξιολόγηση ενός συστήματος είναι περισσότερο οι αποτυχίες παρά οι επιτυχίες του.
- Οι επιτυχημένοι (για οποιονδήποτε λόγο) του συστήματος περνάνε σε σχολές και όσο πιο πετυχημένοι τόσο πιο "καλές" οι σχολές.
- Η σχολική αριστεία δεν έχει άμεση και συζευγμένη σχέση με την επίδοση στις πανελλήνιες ούτε και με την είσοδο στην όποια σχολή. (πιθανόν να είναι αναγκαία συνθήκη, όχι ομως ικανή)
- Η είσοδος στην σχολή δεν εξασφαλίζει και το πτυχίο (ρωτήστε και τον Τζήμερο).
- Η κατοχή πτυχίου (και με βαθμό) σε καμία περίπτωση δεν εξασφαλίζει πως ο κάτοχος θα είναι καλός επαγγελματίας ή καλός πολίτης. Ρε ούτε κατά διάνοια.
- Α. Ο καλός επαγγελματίας δεν ειναι απαραίτητα καλός πολίτης, πόσο μάλλον ο καλός μαθητής.
- Η κατοχή πτυχίου και η ιδιότητα του καλου επαγγελματία και καλού πολίτη δεν συνεπάγεται πως αυτός ειναι και αναντικατάστατος, καθώς τα νεκροταφεία είναι γεμάτα από τέτοιους.
- Η κατοχή πτυχίου, η ιδιοτητα του καλού επαγγελματία και πολίτη και η αναντικαταστασιμότητα δεν αντανακλούν αναγκαστικά στις σχολικές επιδόσεις που είχε ο άνθρωπος στο νηπιαγωγείο και στο δημοτικό.
- Κάποιος μπορεί να είναι καλός επαγγελματίας (και δυνητικά αναντικατάστατος) και χωρίς πτυχίο.
- Μαλάκες με πτυχίο υπάρχουν πολλοί, ξαναρωτήστε τον Τζήμερο που ειναι ο μοναδικός μαλάκας με πτυχίο χωρίς πτυχίο ;)
- Ένας εξαιρετικά επιτυχημένος άνθρωπος στον τομέα του μπορεί να είναι σκράπας σε άλλους τομείς ή σε οτιδήποτε άλλο γενικώς. Δεν θα κουβεντιάσω για κβαντική φυσική με τον Μέσι. Ο Θεοδωράκης μπορεί, αλλά σάματις τι νογάει και ο Θεοδωράκης; Πλέον έχω φτάσει στο όριο και δεν εμπιστεύομαι εύκολα κανέναν που μιλάει εκτός ειδικότητας, γιατί το γαμημένο το facebook σας έχει κάψει τον εγκέφαλο. (ο γράφων είχε παρει και μερικά μαθήματα εκπαιδευτικής πολιτικής στο πανεπιστήμιο :Ρ)


Εξόδιαι Σημειώσεις: 
Σημείωσις 1:
Προφανώς ο γράφων δεν απαξιώνει τα πανεπιστήμια ή τις σπουδές και τη γνώση γενικότερα. Αντιθέτως. Αλλά επιμένει και επιμένει πως το τι θα σπουδάσει και τί θα γίνει κανείς και τι του αρέσει δεν ειναι θέμα που μπορεί να ανιχνευτεί στο νηπιαγωγείο ή στο Δημοτικό, και εν τέλει αν "μπορεί" να γίνει καλό θα ήταν να εξετάζουμε λίγο απο ποιον, με τι σκοπό και τι μέσα.

1.1
Συμπέρασμα.Τα πανεπιστήμια επί της αρχής είναι ο πλέον έγκυρος φορέας παροχής έγκυρης και αληθούς γνώσης, ασχέτως του αν οι φοιτητές είχαν αριστεία ως πιτσιρικάδες ή όχι. Ειδικά στον τομέα της καθαρής επιστήμης ο κανόνας είναι πως αμα ο άλλος σας το παιζει πρωτοπορία και δεν συμμαζεύεται αλλά η "συντηρητική ακαδημαϊκή κοινότητα" δεν αναγνωρίζει την αξία του και τέτοια, τότε φυλαχτείτε διότι μάλλον μιλαμε για απατεώνα πολυτελείας. Ο Αλβέρτος τα είχε βγάλει τα πανεπιστήμιά του πριν γίνει φίρμα και ο Γκέιτς και η τότε γενιά των nerds έκαναν κάτι που τότε τρελαμένοι χομπίστες μπορούσαν να κάνουν. Όσο η επιστήμη προοδεύει και οι εργατοώρες που απαιτούνται για πρωτότυπο έργο αυξάνονται εκθετικά τόσο το πράγμα ζορίζει. Η επανάληψη του  Μπιλ Γκέιτς⁸  είναι κάτι πρακτικά ακατόρθωτο και κυμαίνεται στα όρια του στατιστικού λάθους. Αν το παιδί σας σπουδάζει πληροφορική, ασχέτως βαθμολογίας, οι πιθανότητες να γίνει "χειριστής Η/Υ" σε ένα χαζό αφεντικό ειναι 99.999.999.999 φορές περισσότερες από τις πιθανότητες να γίνει ο νέος Μπιλ Γκέιτς.

Σημείωσις 2:
Όπως παρατηρήσατε σε πολλά σημεία αναφέρεται η παράμετρος λεφτά. Διότι τίποτε δεν είναι τζάμπα, ακόμα και όταν προσφέρεται δωρεάν. Το ότι δεν πληρώνει ο εκάστοτε μαθητής τον Δάσκαλό του στο σχολείο, την συντήρηση του κτιρίου ή τα βιβλία του πχ, δεν σημαίνει πως αυτά δεν κοστίζουν. Και αν δούμε τις μνημονιακές επιδόσεις του ποσοστού της παιδείας επί του ΑΕΠ και ειδικά επί μνημονιών ενδέχεται να μας πιάσει κατάθλιψη (και αν δούμε τα λεφτά που πάνε στην έρευνα σίγουρα θα μας πιάσει). Αν λοιπόν δεν ρίχνεις φράγκα στο πηγάδι, μην περιμένεις και πολλά πράγματα. Δείτε πχ ένα σύντομο crash test (όσον αφορά τους δασκαλους και τον πληθυσμό μαθητών ανά τάξη) των συστημάτων Φιλανδίας-ΗΠΑ εδώ

Σημείωσις 3:
Όπως καταλάβατε στον ορισμό της αριστείας έχουμε πρόβλημα διότι ο αριστούχος του Λυκείου της Πέρα Τραχανοπλαγιάς δεν ειναι κατ' ανάγκη ο νέος Καραθεοδωρή και πιθανότατα δεν μπορεί να συναγωνιστεί αριστούχους άλλων σχολείων, με αποτέλεσμα (μαντέψτε!) ο πρώην άριστος πλέον να μην είναι πια και να αρχίζει να έχει υπαρξιακά.
Άσε που μπορεί ο κάποτε άριστος να ανακαλύψει πως του αρέσουν τελικά άλλα πράγματα και να μην γουστάρει τη φάση ρε αδερφέ. Όποιος έχει πάει σε πανεπιστήμιο θετικών επιστημών, σίγουρα ξέρει 1-2 τέτοια παραδείγματα.

Σημείωσις 4: 
Διαβάστε αυτό το σημειολογικό άρθρο που ξεκαθαρίζει κάπως τις έννοιες του χρέους, της διαγραφής χρέους και της αριστείας στον καπιταλισμό. Ακούγεται μπερδεμένη η σύζευξη, αλλά δεν είναι ;)

Σημείωσις 5:
Να θυμήσω αυτήν την περίπτωση που κατά τα φαινόμενα είναι ο επιθυμητός τύπος αριστείας ενώ για μένα συνιστά τρανταχτή περίπτωση αποτυχίας του συστήματος, αν και ειμαι σίγουρος ότι ο ίδιος θα είναι πολύ ευχαριστημένος από τον εαυτό του

---

¹ Πέρα από το ότι καταπώς φαίνεται (με συγχωνεύσεις ειδικοτήτων και μειώσεις ωραρίου βεβαίως) η σχολική χρονιά ξεκινά χωρίς πολλά κενά, αριθμήστε:

α. Κόπηκε το καθεστώς χαζομάρας στις προσλήψεις ωρομισθίων αναπληρωτών. Μέχρι τώρα το κράτος μπορούσε να σε παρει ωρομίσθιο (πχ με 2 ώρες / εβδομάδα ήτοι γύρω στα 100 ευρώ καθαρά το μήνα) και να σου απαγορεύσει να ασκείς άλλο παράπλευρο επάγγελμα στον ιδιωτικό τομέα, ενώ παράλληλα πλέον δεν θεωρούσουν άνεργος. Πλέον οι ωρομίσθιοι των 2 ωρών έχουν πρακτικά εξαφανιστεί και το κράτος προσλαμβάνει αναπληρωτές με 15-20 διδακτικές ώρες την εβδομάδα σε συνθήκες δηλαδή πλήρους απασχόλησης

β. Οι αιτήσεις για τις θέσεις γίνονται από τους ενδιαφερόμενους on line. Οποιος θυμάται τις ατελείωτες ουρες, τις συνεχόμενες φορές που ζητάγανε τα ίδια και τα ίδια χαρτιά που ήδη είχαν πάρει 2 και 3 φορές και τις χαμένες εργατοώρες αιτούντων και υπαλλήλων με νιώθει.

γ. Οι προσλήψεις γίνονται από το ΑΣΕΠ και όχι από το Υπουργείο. Από μια ανεξάρτητη αρχή δηλαδή, την οποία "η κυβέρνηση που έχει αλλεργία στις ανεξάρτητες αρχές" έβαλε να κάνει την δουλειά για 1η φορά στα χρονικά, διότι οι προηγούμενες κυβερνήσεις που δεν "ειχαν αλλεργία στις ανεξάρτητες αρχές" τον ΑΣΕΠ τον έγραφαν στα ανεξάρτητα αρχίδια τους, τουλάχιστον όσον αφορά το υπουργείο παιδείας.

δ. Τα παιδιά έχουν βιβλία στην αρχή της χρονιάς. Μην το γελάτε, δεν ήταν ποτέ αναμενόμενο, ούτε και προ Μνημονίων, η δε Διαμαντοπούλου στον τομέα αυτό το είχε τερματίσει.

ε. Οι πληρωμές εκτάκτου προσωπικού γίνονται σχετικά στην ώρα τους και όχι μετά από 22 τέρμινα.

στ. Ο Ουγκανισμός δείχνει να περιορίζεται ή έστω να αποδοκιμάζεται

ζ. Και όλα αυτά χωρίς να πετάξει τις υπάρχουσες δομές από το παράθυρο και να κάνει όλη τη λειτουργία του υπουργείου μεσω πληρωτέου outsourcing όπως έκανε πχ ο Στυλιανίδης.

η. Καταπως φαίνεται οι Παιδικοί σταθμοί θα δεχθούν αριθμό ρεκόρ παιδιών, και μάλιστα πολλά έξοδα θα πάνε στο ΕΣΠΑ

θ. Επιχειρείται η ενσωμάτωση των παιδιών των προσφύγων στον κοινωνικό ιστό μέσω της εισόδου τους στα "κανονικά" σχολεία, έστω και με αντιδράσεις

² Προς κουμπάρον, επειδή σαν να το βλέπω πως θα με πρήξεις. Και γώ ξέρω ένα παιδί πτωχό πλην τίμιο το οποίο εβοσκε τα προβατα ήλιο με ήλιο, ενώ παράλληλα ειχε μεσο όρο 19,5 , πέρασε 1ος στους Μηχανικους Η/Υ και μετά του έπαιρνε πίπες η NASA για να τον πάρει κτλ κτλ, αλλά

α) εδώ δεν λέμε τις προσωπικές μας ιστορίες και

β) η αξία του ενός είναι μια τυχαία διακύμανση η οποία δεν επηρεάζει το γενικό συμπέρασμα - ούτε και την κατανομή. Μην μπερδεύουμε την υπέρβαση που μπορεί να κάνει κάποιος (η οποία θα γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη όσο το πράγμα ζορίζει) με την κατανομή του πράγματος. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που η πλειοψηφία των εισαγόμενων στην ιατρική είναι απόγονοι γιατρών

³ Εδώ προφανώς αναφέρομαι σε παραδείγματα για τα οποία έχω ιδία γνώση.

⁴ Πριν βιαστείτε να μην πρήξετε με την Στεφανίδη να θυμίσω τα εξής:

- Η κοπέλα ειναι χρυσή ολυμπιονίκης στο άθλήμα της. Με την βούλα ειναι η καλύτερη στο  άθλημα της στον γαμημένο πλανήτη για τα επόμενα 4 χρόνια και βλέπουμε. Επίσης έχει ένα πτυχίο. Όπως δισ(;)εκατομμύρια άλλοι. Και ένα διδακτορικό στα σκαριά. Όπως εκατομμύρια άλλοι. Με κανένα τρόπο οι ακαδημαϊκές της επιδόσεις δεν ειναι αντάξιες των αθλητικών, μέχρι τουλάχιστον να πάρει κανα νόμπελ. Και μην ξεχνάτε πως το "αμερικάνικο" σύστημα φορτώνει με πτυχία τους αθλητές (και με υποτροφίες, και με "βοηθούς" στο κολέγιο άμα μείνουν πίσω και και και.... Περί αμερικάνικου συστήματος μαζικού αθλητισμού από τον οποίο προκύπτουν οι κορυφές έχουμε αναφερθεί και εδώ) για να έχουν και κάτι να κάνουν όταν τελειώσει η καριέρα τους. Δεν υποτιμώ την επιστήμονα Στεφανίδη, αντιθέτως, αλλά όταν μιλάμε για αριστεία, αν δεν έχουμε ορίσει πολύ καλά τι λέμε τότε αρχίζουμε να έχουμε τέτοια. Οποιος έχει μυρίσει  ακαδημαϊκό ίδρυμα λίγο πέρα από το βασικό πτυχίο καταλαβαίνει πως πλέον η κατοχή διδακτορικού δεν είναι πια και τόσο σπάνιο φαινόμενο.

- Για ελληνίδα αθλήτρια είναι προφανώς η εξαίρεση. Δεν γνωρίζω πολλούς επαγγελματίες αθλητές που να πέρασαν με εξετάσεις σε κάποια σχολή και να την τελείωσαν. 

⁵ Προφανώς δεν θέλω στο παρόν να θέσω κανένα θέμα για φαρμακοδιέγερση, υπάρχουν μύριοι άλλοι παράγοντες, εντός του "fair play", οι οποίοι διαφοροποιούν τις επιδόσεις με την σκυλίσια, στρατιωτική πειθαρχία και το DNA να είναι κυρίαρχοι. Αυτό που θέλω να πω στην ουσία είναι ότι η υπερβολική και εξοντωτική προπόνηση είναι αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη.

⁶ Καθίστε και διαβάστε το "καλύτερο βιογραφικό της χώρας" και σκεφτείτε πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή σας αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν είχε υπάρξει ποτέ. Μπραβο και το πιάσατε, θα ήταν ακριβώς η ίδια. Δοκιμάστε τώρα να αφαιρέσετε τον Λινους Τορβαλντς, τον Ντένις Ρίτσι, τον Δαρβίνο ή τον Ντόκινς, τον Αϊνστάιν, τον Παπανικολάου, τον Σολκ και ελάτε να τα ξαναπούμε περί αριστείας.

⁷ ή το φιλοσοφικό ερώτημα αν τα άτομα που παίρνουν τις θέσεις αυτές θα ήταν τα ίδια αν όλοι είχαν ίδια φροντιστηρια, ίδια λεφτά, ίδιο background και τα λοιπά όπως και το ερώτημα αν αυτά τα ερωτήματα έχουν κάποια ιδιαίτερη σημασία όταν αρρωσταίνεις και πας στον γιατρό

⁸ Ο Γκέιτς αναφέρεται και ξαναναφέρεται διότι πέρα από το κριτήριο της (αναμφισβήτητης) χρηματικής επιτυχίας ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που βελτίωσαν αισθητά τον τρόπο ζωής της ανθρωπότητας γενικά. Το ότι ο ίδιος ενδιάμεσα χέστηκε στα φράγκα ή έκανε περίεργες επιχειρηματικές κινήσεις είναι άλλο καπέλο. Τουλάχιστον ήταν χρήσιμος, δεν παρήγαγε σκατά πασπαλισμένα με κορδελάκια που τα πούλαγε σε παρανοϊκά υψηλή τιμή για να έχουν κάτι τα ψώνια για να το παίζουν ιστορία, σαν μερικούς άλλους δηλαδή ονόματα δεν λέμε γκουχτζομπςγκουχ.