Ουφ πεσατε να με φάτε! Άντε και να δούμε ποιος θα φορολογήσει ποτέ την εκκλησία!

Σάββατο, Μαρτίου 27, 2010

Προκόψαμε

Ωραία, τώρα που θα μας στηριξουσι (;) τροπον τινά αι Ευρωπαίοι, μπορούμε να αρχίσουμε άραγες πάλι τις λαμογιές; Θα μειωθεί το κόστος των ΔΕΚΟ; Θα αρχισει να λειτουργεί το Δημόσιο λιιιιιιγο πιο αποδοτικά; Θα σταματήσουν οι δρομοι να στοιχίζουν το 10πλάσιο απ΄ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη; Θα συνεχίσουμε να έχουμε τιμές Λονδίνου και μισθούς εξωευρωπαϊκής χώρας; Θα σταματήσουν να υπάρχουν μαύρες τρύπες που ορμάει και πέφτει και χάνεται το δημόσιο χρήμα; Θα παταχθεί άραγες η κραυγαλέα από μερικούς φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή;


Γιατι φιλτατε ΓΑΠ αν είναι να μπορείς να λαμβάνεις περαιτέρω δανεισμούς χρεώνοντας εμάς και τα παιδιά μας για να συνεχίσουν μερικοί τα ίδια και τα ίδια να σε βράσω και σενα και το σχέδιο στήριξης και την Αγγέλα μαζί. Καπου το διαβασα προσφατα το προφανες. Σε περιόδους κρίσης ειναι χρυσή ευκαιρία για να "περαστούν" νόμοι, διατάξεις και συνήθειες που δεν θα τις δεχόταν ο πολύς λαός σε περιόδους μη κρίσης. Γι αυτο πολλές φορές οι κρίσεις ειναι τεχνητές ή φουσκωμένες. Μήπως δηλαδή πιστέψατε πως υπάρχει περίπτωση να χρεωκοπήσει χώρα της ευρωζώνης ή πως αν γίνει τελος πάντων η "χρεωκοπία" θα σημαινε και διάλυση του μαγαζού; Μα σας παρακαλώ, συγκεντρωθείτε λιγουλάκι.

Αν λοιπον ειναι η κρίση αυτή να είναι ένα έναυσμα προς τον δρόμο να γίνουμε μια νεοφεουδαρχική εκδοχή της Κίνας με σύστημα ανάμεσα στην παλια φεουδαρχία και στον περίεργο και ιδιοτυπο καπιταλισμό που συνιστά ο νεοφιλελευθερισμός να μας λείπει. Αν ο στόχος ειναι η συρρίκνωση της μεσαίας (αστικής) τάξης του κατ εξοχήν φορέα και αντιπροσώπου της δημοκρατίας και της προόδου (εντάξει, εντός ορίων) τότε να σας βράσω όλους μαζί.


Θα έγραφα και άλλα, αλλά....τα βρήκα έτοιμα, οπότε και αναδημοσιεύω ένα άρθρο του
Θεόδωρου Λαμπρόπουλου απο το περιοδικό Ελεύθερη Έρευνα σχετικά με την σημασία που έχει για τον "Δυτικό" Πολιτισμό η ύπαρξη της Μεσαίας (αυτή που λέμε αστικής) Τάξης και τους κινδύνους που ακολουθούν την συρρίκνωσή της.:

(δικοι μου τονισμοί και σχολια (και updated σχολια) θα παρεμβάλλονται κατά το δοκούν)


ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ:

Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΕΡΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ

ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ

ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

H ύπαρξη εύρωστης μεσαίας τάξης

συμβαδίζει με την κοινωνική ευημερία,

ενώ η έλλειψη ή συρρίκνωσή της

με την κοινωνική οπισθοδρόμηση (βλ. νεώτερη Ελλάδα).



Όσο κι αν ακούγεται παράξενο η μεσαία τάξη εμφανίζεται παγκοσμίως για πρώτη φορά στην αρχαία (κλασική) Ελλάδα. Ο προοδευτικός σχηματισμός τής μεσαίας τάξης έγινε σε αλληλεξάρτηση με τήν καθιέρωση τής ατομικής ιδιοκτησίας, η οποία (όσο κι αν ξανακούγεται παράξενο) αποτελεί επίσης Ελληνική καινοτομία στην Οικονομική Ιστορία. Η συνδυασμένη ανάδυση μεσαίας τάξης και καθιέρωσης τής ατομικής ιδιοκτησίας επέφεραν ως τελικά αποτελέσματα τον επανασχηματισμό των πόλεων ως πολιτικών πλέον κοινοτήτων (και όχι ως απλών οικιστικών συγκροτήσεων, που ήσαν μέχρι τότε), την εγκαθίδρυση τής κοινωνίας τών πολιτών και την δημιουργία τού πολιτικού στοχασμού. Πράγματα, που αποτελούν επίσης Ελληνικές πρωτιές στην Κοινωνική Ιστορία. Αλλά και την μεγαλύτερη ίσως συνεισφορά των αρχαίων Ελλήνων στην Ανθρωπότητα.

Η ιδιοκτησία και οι πόλεις στον μή Ελληνικό Κόσμο

Στα μεγάλα κράτη της Ανατολής (π.χ. Σουμερία, Ασσυρία, Περσία κ.λπ.) και του Νότου (π.χ. Αίγυπτος), αλλά ακόμη και σε πολύ μακρινές και μεταγενέστερες προβιομηχανικές κοινωνίες (π.χ. Αζτέκοι, Ίνκας κ.α), η ατομική ιδιοκτησία απλώς δεν υπήρχε. Δεν αναφερόμαστε φυσικά στην κατοχή τών διαφόρων προσωπικών αντικειμένων, αλλά στο δικαίωμα δημιουργίας προσωπικής περιουσίας καθώς και σε αυτά, που στην Πολιτική Οικονομία ονομάζονται «παραγωγικοί συντελεστές»: γη, εργασία και εργαλεία (κεφάλαιο). Ο σημαντικότερος από αυτούς στον Αρχαίο Κόσμο, ήταν η καλλιεργήσιμη γη. Αυτή ανήκε συνήθως στο κράτος μέσω της μορφής τού εκάστοτε μονάρχη (φαραώ, βασιλιά κ.λπ.), ή το αντίστροφο. Τεράστιες αγροτικές εκτάσεις παραπλεύρως του ποταμού Νείλου, ή στην Εγγύς και Μέση Ανατολή (Μεσοποταμία), καλλιεργούνταν, είτε από «ελεύθερους» (αλλά, στην ουσία συναινετικά επιστρατευμένους) πληθυσμούς, είτε από χιλιάδες δούλους. (σ του z.: Ή σε περιπτώσεις νομαδικών κοινωνιών, όπως πχ οι αρχαίοι Εβραίοι ή οι Ινδιάνοι η γή ήταν κατά κανόνα κοινόχρηστη ή υπαγόταν στην αρμοδιότητα των φυλάρχων να καθορίσουν τομείς ευθύνης/κατοχής/δραστηριότητας)

Σε αυτές τις περιοχές οι όποιες -και ελάχιστες- «πόλεις» δεν αποτελούσαν τίποτε περισσότερο από απλούς οχυρωμένους οικιστικούς σχηματισμούς γύρω από το παλάτι κάποιου βασιλιά, στούς οποίους στεγάζονταν διάφοροι τεχνίτες (συνήθως παραγγελιολήπτες του παλατιού), οι υπηρεσίες διαχείρισης της αγροτικής παραγωγής (λογιστήρια, αποθήκες κλπ) και φυσικά οι προαναφερθένετες ακτήμονες ελεύθεροι καλλιεργητές. Στον προκλασικό προελληνικό Κόσμο οι πόλεις δεν έχουν δική τους αυτόνομη ύπαρξη και σημασία και λειτουργούν ως συμπληρώματα μιάς στενά αγροτικής κρατικοποιημένης κοινωνίας. Ακόμα και οικισμοί, που δεν σχετίζονται άμεσα με την αγροτική παραγωγή, (π.χ. λιμάνια) δεν είναι τίποτε περισσότερο από συνοριακοί στρατιωτικοί σταθμοί, ή επίνεια / προεκτάσεις αγροτικών οικιστικών σχηματισμών, μέσα από τα οποία διεξάγεται κάποιο, συμπληρωματικό τής αγροτικής παραγωγής, εμπόριο. Η κτηνοτροφία επίσης (εκτός κάποιων νομαδικών λαών) δεν αποτελεί μια αυτόνομη δραστηριότητα αλλά, μια ενασχόληση επίσης συμπληρωματική τής κυρίαρχης αγροτικής.


Εννοείται, ότι στα μεγάλα αγροτικά κράτη, όποτε κι αν αυτά υπήρξαν (Μεσοποταμία, Αίγυπτος, προκολομβιανή Αμερική κ.λ.π.) ήταν αδιανόητη όχι μόνο η δυνατότητα δημιουργίας προσωπικής περιουσίας, αλλά επίσης η ελευθερία τής σκέψης και άλλες βασικές, συνυφασμένες με την ύπαρξη μεσαίας τάξης ατομικές ελευθερίες.


(σ του z.: κάτι που συνέπεφτε σχεδόν αξιωματικά με την ύπαρξη μονοθεϊσμού και απόλυτης εξουσίας όποιου ήταν στα κουμάντα είτε αυτός ήταν ο βασιλιάς (Περσία) είτε το ιερατείο πίσω του (Αίγυπτος). Οι μεγάλες επίπεδες εύφορες περιοχές ευνοούν την ύπαρξη τέτοιων δομών)



Η ιδιοκτησία και η πόλη στην Ελλάδα


Στην Ελλάδα ακολουθήθηκε μια εντελώς πρωτότυπη για τα μέχρι τότε δεδομένα κατεύθυνση. Η εμφάνιση τής ατομικής ιδιοκτησίας προέκυψε από μια αναδιανομή των πηγών πλούτου (και ειδικότερα τής γαιοκτησίας), που έφεραν οι μεγάλες κοινωνικές συγκρούσεις του τέλους της Αρχαϊκής και των αρχών της Κλασικής Εποχής. Η αναδιανομή αυτή τής γης απέκτησε έναν συνεχή επανερχόμενο χαρακτήρα στην αρχαία Ελληνική ζωή, πράγμα, που φανερώνουν οι διαδοχικές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις από τον η΄ έως τον στ΄ αιώνα (Σόλων, Κλεισθένης, διάφοροι λαοφιλείς τύραννοι κ.ά). Η ίδια η ιδιότητα του πολίτη θεμελιώνεται μέσω της κατοχής γης, η οποία απαγορεύεται στους μή πολίτες.


(σ. του z.: Μην ξεχνάμε καθόλου μα καθόλου πως οι μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις και κοινωνικές αναταραχές είχαν ως κύριο αίτιο την "ασυδοσία" των "αρίστων". Οι πιο επαναστατικές μεταρρυθμίσεις ήταν η "σεισάχθεια" στην Αθήνα και η απαγόρευση προσωπικού πλούτου των ομοίων (πολιτών) στην Σπάρτη, όπως και η απαγόρευση πώλησης ή ενεχύρου των κλήρων των πολιτών, καθαρα αντικαπιταλιστικά μέτρα (btw) αν τα δούμε με σημερινα μάτια. Μέχρι την εποχή των μεταρρυθμίσεων αυτών ο ελληνικός κόσμος ελάχιστα διέφερε ως προς τα πολιτικά του στερεότυπα από αυτό των υπόλοιπων λαών. Απλά η τραχύτητα του εδάφους και η επακόλουθη γεωγραφική απομόνωση των πόλεων κρατών, παρόλο που ήταν σχετικά κοντά μεταξύ τους, ευνόησαν την ύπαρξη θεσμών και αιτήσεων των ακτημόνων που δεν θα ήταν εύκολ0 να γίνουν αλλιώς. Η ασυδοσία των όποιων δανειστών και τα συνεπακολουθα της η δουλοπαροικία, η δουλεία, η πτώση της ποιοτητας και ποσότητας παραγωγής και της τεχνικής ήταν διαχρονικα ένα από τα πολλά προβλήματα του αρχαίου και όχι μόνο κόσμου. Για διαβάστε ξανά το "Πιστευω" (ρε τι βλάκας είμαι. Σβήστε το πιστεύω και κοιτάχτε το )"Πάτερ Ημών" αν...δεν με πιστεύετε)

Update: Τελικά έκαμα λαθος! Ναι μεν στην Σπαρτη απαγορευοταν η πωληση της ιδιοκτησιας των ομοιων αλλά όχι το....χαρισμα της ή η κληροδότηση σε άλλον ομοιο (μη συγγενη)! Ουτε απαγορευοταν ο προσωπικος πλουτισμος οπως λαθεμενα νομιζα, απλα "αποθαρρυνοταν". Το μακροχρονο αποτελεσμα ηταν η συρρικνωση του πληθυσμου των ομοιων (απαιτούνταν από κάθε όμοιο να μπορεί να συνεισφέρει από την προσωπική του περιουσία στα κοινά συσίτια. Μόλις έχανε αυτήν την δυνατότητα έχανε και το πολιτικό του δικαίωμα) καθως ο πλουτος συγκεντρωνοταν σε λιγοτερα χέρια και μοιραία η κατακρύμνηση της Σπάρτης από το status της διεθνούς δύναμης. Προς τα τελη (~200 πχ) υπήρξαν αναλαμπές που βασίστηκαν στα ίδια: σεισάχθεια, αναδασμός της γης και "ομοιοποιηση" περιοίκων, "ξένων" ακόμα και μερικών ειλωτων

Ο βασικός παραγωγικός συντελεστής «καλλιεργήσιμη γη», της Μυκηναϊκής Εποχής, μετά την παρέλευση τών τεσσάρων «σκοτεινών αιώνων» (από τον ιβ΄ έως τον η΄, που αποκλήθηκαν επίσης και «Ελληνικός Μεσαίωνας») άρχισε να περνάει σταδιακά στην κατοχή, όχι κάποιων νέων βασιλικών γενών, αλλά χιλιάδων μικροκαλλιεργητών. Οι μικροκτηματίες αυτοί συγκρότησαν τις πρώτες αγροτικές κοινότητες - προγόνους των μεταγενέστερων πόλεων, για να αμυνθούν απέναντι στην πίεση τής φθίνουσας γαιοκτημονικής αριστοκρατίας. Αρχίζει έτσι να σχηματίζεται ένα νέο είδος πόλης, που αποτελεί το πολιτικό, εμπορικό και πολιτισμικό κέντρο ανεξάρτητων (και όχι απλώς κατ’ όνομα «ελεύθερων») αγροτών και τεχνιτών. Οι οποίοι παράγουν αποκλειστικά ο ένας για τον άλλον και όχι για κάποιο κράτος, ή τον βασιλιά - «ευγενή», που το ενσαρκώνει.

(σ. του z.:και εδώ κάπου έρχεται η πρώτη μορφή καπιταλισμού, ο οποίος δεν έχει σχέση με τον σημερινό, απλά πλέον η δύναμη και το χρήμα διαχέονται από τα υψηλότερα στρώματα στα χαμηλότερα με αποτέλεσμα την δημιουργία των πρώτων "αστών" και παράλληλα εμφανίζεται η πρώτη μορφή δημοκρατίας. Ακομα και πολεις που δεν είχαν δημοκρατικό καθεστώς γρήγορα εγκατέλειψαν τις πιο "πρωτόγονες" μορφές διακυβέρνησης όπως η βασιλεία είτε τις έκαναν σχεδόν διακοσμητικές όπως έγινε πχ στην Σπάρτη που κουμαντο έκαναν οι έφοροι (update: και εδώ μάλλον εκανα λάθος. Οι περισσότεροι μελετητές δέχονται πως κουμάντο έκανε η Γερουσία. Πάντως το πολίτευμα της Σπάρτης είχε το χαρακτηριστικό πως "δεν δούλευε" δηλ δεν παρήγαγε καινοτομιες καθώς οι εξουσίες αλληλοαποκλείονταν και αλληλοαναιρούνταν) . Ενας από τους λόγους που οι υπόλοιποι αρχαίοι σνόμπαραν τους Μακεδόνες ήταν και το πολίτευμα τους, μοναρχία και αριστοκρατικός περίγυρος, το οποίο τους φαίνονταν ελαφρώς παρωχημένο). Η αριστοκρατία στις περισσότερες ελληνικές πόλεις δεν ήταν πλέον μόνο θέμα καταγωγής ή κατοχής μεγάλων εκτάσεων αλλά οικονομικής και πολιτικής ισχύος


Ο δευτερεύων ρόλος της δουλείας στην ελλαδική παραγωγική διαδικασία απλώς ενισχύει παντοειδώς την επινοητικότητά τους (η δουλεία, ένα βασικό χαρακτηριστικό τού Αρχαίου Κόσμου, στην Ελλάδα παρέμεινε περιστασιακό και περιορισμένο φαινόμενο και η παραγωγική βάση ήταν η εργασία του ελεύθερου αγρότη ή τεχνίτη (σ. του z.:λογικά εξαίρεση ήταν η Αθήνα αλλά μόνο στις μεγάλες ακμές της που διήρκησαν λίγο. Η Σπάρτη εξαιρείται διότι για να φτάσουμε σε παρόμοιο πολίτευμα πρέπει να φτάσουμε πιθανον στην.... φεουδαρχική Ιαπωνία των Σαμουράι). Η αστική ζωή (σε μια αξιοσημείωτη ισορροπία με την ύπαιθρο) αποτελεί πλέον την πεμπτουσία της ανθρώπινης ύπαρξης και δεν επικυριαρχείται από «ευγενείς» μεγαλογαιοκτήμονες. Κάποιοι από τούς τελευταίους ενδεχομένως να επιζούν οικονομικά, ως οι αποκαλούμενοι «αριστοκράτες», χωρίς όμως να διαθέτουν ούτε καν μια σκιά της πρότερης πολιτικής ισχύος τους.


Μέχρι το τέλος του στ΄ αιώνα οι συγκροτημένοι σε πόλεις (=πολιτικές κοινότητες) αγρότες και τεχνίτες, αποτελούν όχι απλώς την συντριπτική κοινωνική πλειοψηφία, αλλά την κυρίαρχη κοινωνική και οικονομική δύναμη της Ελλάδας. Πρόκειται για ένα, ουσιαστικά, νέο είδος ανθρώπου, που δεν είναι αναγκασμένος ούτε να εξουσιάζει ούτε να εξουσιάζεται, είναι δηλαδή αυτεξούσιος και αυτάρκης. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι, οι οποίοι με την ίδια φυσικότητα που έπιαναν π.χ. το άροτρό τους, έπιασαν και τα όπλα με τα οποία κουρέλιασαν την Περσική υπεροψία στον Μαραθώνα, στην Σαλαμίνα και στις Πλαταιές: για πρώτη φορά στην Ιστορία συναντούμε ένα στρατό, που δεν αποτελείται από σκλάβους, ή υπήκοους, ή μισθοφόρους αλλά, από κάθε άποψη ελεύθερους ανθρώπους, οι οποίοι διεξάγουν συνειδητοποιημένα έναν πόλεμο για αποκλειστικά δικό τους λογαριασμό.

(σ. του z.: Εδώ θέλω να το κάνω λίγο λιανά για να γίνει ακόμα πιο σαφές. Σε όλες τις ελληνικές κοινωνίες, ακόμα και στις παλαιότερες και πιο "πρωτόγονες" οι πρώτοι στην μάχη ήταν αυτοί που κινδύνευαν να χάσουν τα περισσότερα. Οι βασιλείς και οι αριστοκράτες αρχικά (όπως και στις περιόδους μεσαιωνικής φεουδαρχίας έκαναν οι φράγκοι βαρονοι κτλ), οι πολίτες στην συνέχεια. Ακόμα και στους καθαρά μισθοφορικούς στρατούς της αρχαιότητας οπως ο μακεδονικός, αυτοι που κινδύνευαν ήταν και αυτοί που θα απολάμβαναν τους καρπους των νικών ή θα έχαναν τα περισσότερα σε περίπτωση ήττας. Το ίδιο μοντέλο (μαζί με τον επαγγελματικό στρατό που ήταν σπαρτιάτικη/μακεδονική πατέντα αντίθετα με την κατά καιρούς επιστράτευση) ακολουθήθηκε για αρκετά χρόνια από τους ρωμαίους με εντυπωσιακά αποτελέσματα. Δεν ειναι τυχαίο πως ο αρχαίος οπλίτης/πολίτης (όπως και οι σαμουράι btw) περιφρονούσε τα εκηβολα όπλα, τα οποια συνήθως τα χειρίζονταν μη πολίτες ή δουλοι, οι λεγόμενοι βοηθητικοί. O κυριοτερος λόγος για μένα ειναι οικονομικός/ταξικός. Ο πολίτης είχε τα χρήματα να φτιάξει οπλισμό και να τον συντηρήσει, καθώς η πόλη δεν έδινε χρήματα γι' αυτό, ήταν υποχρέωση του πολίτη πρώτιστα προς τον εαυτό του. Ενα τόξο μπορούσε να φτιάξει και ένα παιδάκι. Η κοινωνική διαστρωμάτωση μεταξύ πολιτών γινόταν σε παραλλαγές της φάλαγγας ακολουθωντας το ίδιο μοτιβο. Όποιος ειχε πιο πολλά να χάσει ήταν "υποχρεωμένος" να διακινδυνεύσει -και να ξοδέψει - περισσότερα ("ιππείς", τριήραρχοι αργότερα). Να συμπληρώσω πως η ίδια η μορφολογία της γης ευνόησε τέτοιους σχηματισμούς μιας και ήταν δύσκολο και ιππικό (δεν ειναι τυχαίο πως μόνο οι Θεσσαλοί και οι Μακεδόνες είχαν ιππικό, παράλληλα πλούσιους κάμπους (για τα ελληνικά δεδομένα) και ταυτόχρονα οργανωμένη και πολιτικα ισχυρή "αριστοκρατία") να αναπτυχθεί και μεγάλοι στρατοί να παραταχθούν. Η επιμελητεία δε που απαιτείται για την συντήρησή τους ήταν έξω από τις δυνατότητες της γής μέχρι τέλους για μερικές πόλεις (Σπάρτη) ή μέχρι την εύνοια της τύχης που είχαν μερικές άλλες (πχ Αθήνα όταν βρήκε το κοίτασμα ασημιού στο Λαύριο). Ο Μακεδονικός στρατός που ηταν καθαρά επαγγελματικός βασιζόταν σε μια τέτοια οικονομική αναλαμπή. Όταν ο Αλέξανδρος εισέβαλε στην Περσία ήταν καταχρεωμένος. Αν δεν έπαιρνε ζεστό χρήμα, υπό μορφή λαφύρων, γρήγορα δεν θα είχε να πληρώσει το στρατό του.)

Η οπλιτική φάλαγγα, το απόλυτο όπλο του Αρχαίου Κόσμου, είναι μια Ελληνική εφεύρεση και αποτελείτο κατά κύριο λόγο από την (κατά την έκφραση του Ευριπίδη) «μεσαία μερίδα» των αρχαίων Ελληνικών πόλεων.



Είναι επίσης οι ίδιοι, που εγκαθίδρυσαν την δημοκρατία, όπως μάλλον δεν την ξαναγνώρισαν έκτοτε οι ανθρώπινες κοινωνίες. Οι ίδιοι, που επέβαλαν την παρουσία τους, ως πολίτες και όχι ως υπήκοοι, στις πρώτες μή ποδηγετούμενες ανθρώπινες συναθροίσεις (Εκκλησίες του Δήμου) που γνώρισε ποτέ ο κόσμος. Οι ίδιοι, που ασκούσαν την πνευματική τους αναζήτηση (π.χ. συρρέοντας στο θέατρο), με συνήθεια ανάλογη, που ασκούσαν τίς καθημερινές τους επαγγελματικές συναλλαγές. Οι ίδιοι, που κατέστησαν την φτώχεια μια περιορισμένη και προσωρινή κατάσταση, από την οποία μπορούσε εύκολα να ξεφύγει κάποιος και όχι μια διαιωνιζόμενη μαζική κατάρα. Αλλά και οι ίδιοι, που επίσης αφόπλισαν τον υψηλό ατομικό πλούτο κάποιων, από κάθε ασυδοσία και από κάθε επιρροή, που θα αντέβαινε στο συλλογικό συμφέρον, κατά τον ίδιο τρόπο που εξάγεται από ένα φίδι τό δηλητήριό του. Πρόκειται, με άλλα λόγια, για την πρώτη εμφάνιση της μεσαίας τάξης στην ιστορία των ανθρωπίνων κοινωνιών.

Τα νέα ζητήματα, που ανέκυψαν από την αστική ζωή αποτέλεσαν την αιτία δημιουργίας και το αντικείμενο τού επιστημονικού πολιτικού στοχασμού. Είναι κοινός τόπος για όλους τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς, που ασχολήθηκαν σχετικά (Πλάτων, Ξενοφών, Αριστοτέλης κ.α.), ότι η προηγμένη ανθρώπινη κοινωνία και η πόλις ταυτίζονται. Αλλά η πόλις ταυτίζεται επίσης με τους πολίτες της (σ του z. Θυμηθείτε την απειλή των Αθηναίων προς τους συμμάχους τους στα Μηδικά. Αν δεν βοηθήσετε την κάνουμε και κάνουμε την Αθήνα στην Ιταλία ή αλλού. Οι Αθηναίοι γνώριζαν πολύ καλά πως η πόλη τους ήταν οι ίδιοι και όχι η γη) και όχι με τα μικροσυμφέροντα τών οικονομικά ισχυροτέρων από αυτούς, ούτε και με τούς ευκόλως και παντοειδώς χειραγωγούμενους ενδεείς (οι οποίοι επιπλέον είναι τόσο επιρρεπείς στην διαφθορά, όσο και οι πλούσιοι). Έτσι η ζωτική σημασία της μεσαίας τάξης για την κοινωνική συνοχή και την ευνομία, περνάει στο κοινό αίσθημα: π.χ. όπως λέει ο ουσιαστικός ιδρυτής της Αθήνας Θησέας στις Ικέτιδες του Ευρυπίδη, «οι πλούσιοι δεν ωφελούν και γυρεύουν πάντα περισσότερα. Οι φτωχοί, που δεν έχουν καν το καθημερινό τους, φέρνουν φόβο, καθώς, ξεγελασμένοι από τον φθόνο και τους δημαγωγούς, βέλη ρίχνουν πικρά στους πλούσιους. Η μεσαία μερίδα από τις τρείς σώζει τις πόλεις, φυλάσσοντας της πολιτείας τον νόμο» (στίχοι, 238-245).


Η μεσαία τάξη δεν νιώθει, ότι απειλείται από την εισροή νέων μελών από την κατώτερη τάξη σε αυτήν (όπως τα συνάφια τών πλουσίων, που βλέπουν με καχυποψία κάθε νέα προσωπική κοινωνική άνοδο), αντιθέτως τήν θεωρεί ευπρόσδεκτη και ισχυροποιείται με την πληθυσμιακή αύξησή της. Στην μεσαία τάξη υπάρχει χώρος για όλους. Έτσι, για κάποιον, που βρίσκεται στη μεσαία τάξη, το προσωπικό του συμφέρον είναι εκ των πραγμάτων ταυτισμένο με το συλλογικό.


Δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε, ότι ο Κλασικός Ελληνικός Πολιτισμός είναι δημιούργημα της μεσαίας τάξης των αρχαίων Ελληνικών πολιτειών. Σε αυτόν τον πολιτισμό η ανώτερη τάξη προσέφερε ελάχιστα (αν δεν τον υπονόμευσε κιόλας) ενώ η κατώτερη επωφελήθηκε.

Ο Επιτάφιος του Περικλή, ένα από τα συναρπαστικότερα κείμενα όλων των εποχών, δεν είναι απλώς ένα εγκώμιο στην Αθηναϊκή Δημοκρατία, αλλά στον μέσο Αθηναίο, που τήν ανέδειξε. Μέσα από τον Επιτάφιο προσδιορίζονται με αρχαιοελληνική ακρίβεια όλα όσα αποτέλεσαν έκτοτε τα διαχρονικά κοινωνιολογικά χαρακτηριστικά τής μεσαίας τάξης: οικονομική ευκαταστασία, πνευματική κατάρτιση, πολιτική συνειδητοποίηση.

Η υποβάθμιση της μεσαίας τάξης στη Ρώμη

Και η εξαφάνισή της στο Χριστιανικό Μεσαίωνα

Ο μετασχηματισμός τής Ελληνικής πόλεωςς σε κοσμόπολιν, ο οποίος άρχισε λίγο πριν τον Πελοποννησιακό Πόλεμο, επιταχύνθηκε στην Ελληνιστική και ολοκληρώθηκε στη Ρωμαϊκή Εποχή, μείωσε την οικονομική, κοινωνική και πολιτική σημασία, που αποδιδόταν στην μεσαία τάξη. Η Ρωμαϊκή «πόλη» δεν στηρίζεται, όπως η Ελληνική, στην δημιουργικότητα των κατοίκων της, αλλά εξαρτάται από το εισαγωγικό εμπόριο, οι όροι τού οποίου εξασφαλίζονται με την επιβολή του «δικαίου» τού ισχυρότερου (δηλαδή, τής Ρώμης επί των κτήσεών της). Ταυτόχρονα εκατοντάδες χιλιάδες εισαγόμενοι δούλοι υποκαθιστούν ολοένα και περισσότερο την εργασία των ελευθέρων, ειδικά στην αγροτική παραγωγή (π.χ. στα τεράστια latifundia). Η άφθονη δουλική εργασία καταργεί κάθε ανάγκη για διοικητική επινοητικότητα και τεχνική πρωτοτυπία. Η μεσαία τάξη στην αυτοκρατορία συρρικνώνεται, αφού δεν έχει πλέον την οικονομική, κοινωνική και πολιτική σημασία, που είχε στην Ελλάδα.



Οι πνευματικώς καταρτισμένοι είναι πλέον ισχνή μειοψηφία και στην καλύτερη περίπτωση προορίζονται για υπάλληλοι και υμνητές της αυτοκρατορικής γραφειοκρατίας. Η Ρώμη είναι η Βαρβαρότητα με ένα διάτρητο ελληνοφανές πολιτισμικό επίχρισμα. Οι ίδιοι οι κάτοικοι τής Ρώμης δεν είναι πολίτες αλλά, πνευματικά εξαθλιωμένος, ψυχικά διεστραμμένος, αιμοδιψής και παρασιτικός όχλος, που άγεται και φέρεται από αναλόγου φυράματος γαιοκτήμονες «αριστοκράτες», πραξικοπηματίες, «καίσαρες», «αυτοκράτορες - θεούς» και άλλους, που έστρωσαν τον δρόμο για την φεουδαρχική παλινδρόμηση της οικονομίας και για τον χριστιανικό Μεσαίωνα.




Η διαδικασία συρρίκνωσης και σχεδόν εξαφάνισης τής μεσαίας τάξης ολοκληρώνεται στην διάδοχη κατάσταση τής Ρώμης, δηλ. στο λεγόμενο «Βυζάντιο» (το όνομα είναι ιστοριογραφική κατάχρηση τής ονομασίας τής πανάρχαιας Ελληνικής αποικιακής πόλης «Βυζάντιον» επάνω στην οποία χτίστηκε – οι ίδιοι οι «βυζαντινοί» αυτοαποκαλούντο ανέκαθεν «Ρωμαίοι», ενώ σήμερα «Ρωμηοί»).

Στη Βυζαντινή Εποχή μπορούμε να πούμε, ότι η αστική ζωή βρίσκεται σε σχεδόν πλήρη κατάρρευση. Αυτό αντανακλάται στην κατάρρευση του πολιτισμού, των τεχνών, των επιστημών, τής οικονομικής δραστηριότητας, της χρηστής διοίκησης, και εν γένει τής προηγμένης κοινωνικής ζωής. Τα ελάχιστα απομεινάρια των πόλεων δεν ήταν και δεν αποκαλούνταν ως τίποτε περισσότερο από κάστρα, που περιβάλλονταν από μεγάλες φεουδαρχικές ιδιοκτησίες (σ του z: κατι φιλοι μου πολιτικοί επιστήμονες μου είπαν παλαιότερα πως στην Ευρώπη δεν υπήρχαν καν πολεις για εκατοντάδες χρόνια)




Το μόνο μέρος, όπου συνεχιζόταν κάποια υποτυπώδης αστική ζωή ήταν η πρωτεύουσα Νέα Ρώμη (αργότερα αποκληθείσα και «Κωνσταντινούπολη»). Στην πραγματικότητα δεν επρόκειτο για πόλη, ούτε με τη σημερινή, ούτε με την αρχαία έννοια, αλλά για ένα εκτεταμένο εμπορικό παζάρι. Εξ άλλου δεν διέθετε καν κέντρο: η «αστική» ζωή είχε διασπαστεί μεσαιωνικότατα σε συνοικίες ανάλογες με την διασπορά των χριστιανικών ναών (ενορίες…). Στη Νέα Ρώμη μπορούσε να συναντήσει κανείς εμπορικούς πράκτορες και κάποιους κλάδους τεχνικών επαγγελμάτων, οι οποίοι αποτελούσαν τήν κατ΄ όνομα μόνο «μεσαία» τάξη της πόλης, αφού διέθεταν ελάχιστη έως καθόλου οικονομική, πνευματική, ή πολιτική σημασία. Οι προϋποθέσεις για την δημιουργία μιας μεσαίας τάξης (και κατ’ επέκταση μιας υγιούς κοινωνίας) στραγγαλίζονταν εν τη γενέσει τους από το φεουδαρχούμενο βυζαντινό καθεστώς, αφού ολόκληροι οικονομικοί τομείς παρέμεναν απαγορευμένοι για τους υπόδουλους πληθυσμούς: π.χ. στους Έλληνες απαγορευόταν να ασχολούνται με την ναυτιλία (κάτι που ξαναεπέτρεψαν οι Οθωμανοί…). Φυσικά, όπως από κάθε πρώην Ρωμαϊκή πόλη, έτσι και εδώ δεν έλειπε η καθιερωμένη –καθαγιασμένη και από την χριστιανική εκκλησία- Αρένα (το μόνο ίσως «κέντρο» της πόλης…).

Ωστόσο, στην Δυτικοευρωπαϊκή εκδοχή του Μεσαίωνα υπήρξε επανεμφάνιση της μεσαίας τάξης. Αυτό οφείλεται, στο ότι η Δυτικοευρωπαϊκή φεουδαρχία, όντας κατακερματισμένη λόγω έλλειψης μιας κεντρικής κρατικής εξουσίας, ήταν σε συνεχή πόλεμο με τον εαυτό της (σ του z: θυμηθείτε πως οι "μεγάλες" αυτοκρατορίες ιστορικά δεν πολυσυμπαθούν την μακρόχρονη παρουσία της μεσαίας ταξης, κυρίως διότι αυτή μοιραία θα ζητήσει μερίδιο εξουσίας) Με αυτόν τον τρόπο ακολουθήθηκε μια πορεία παρόμοια με της Αρχαϊκής Ελλάδας: η έλλειψη κεντρικής εξουσίας δεν απαγόρευσε την ανάπτυξη τής εμπορευματικής παραγωγής (από την οποία είχαν άλλωστε ανάγκη και οι συνεχώς εμπόλεμοι φεουδάρχες, π.χ. για την αγορά όπλων και άλλων αγαθών). Σιγά-σιγά δημιουργήθηκαν οι πρώτες μεσαιωνικές αστικές συγκροτήσεις, που συνυπήρχαν επί ίσοις όροις με τους φεουδάρχες. Σε αυτές ανέπνεε ελεύθερα μια ανερχόμενη μεσαία τάξη τεχνιτών και εμπόρων αλλά, συχνά έβρισκαν εκεί καταφύγιο και εξεγερμένοι κολλήγοι.


Οι πρώτες αυτές πόλεις συγκροτούσαν συχνά ομοσπονδίες εναντίον των τοπικών μεγαλο-γαιοκτημόνων. Άρχισαν έτσι να σχηματίζονται τα σπέρματα των μετέπειτα Ευρωπαϊκών εθνικών συνειδήσεων (σ του z: Εδώ εχω μια διαφωνία. Νμζ πως οι εθνικές συνειδήσεις άρχισαν με την ενοποίηση των φεουδαρχών υπό διάφορους μονάρχες. Βεβαίως η έννοια έθνος με τη σημερινή της μορφή ειναι απότοκο της Γαλ. επανάστασης αλλα δεν ειναι και προϊον παρθενογέννεσης). Αλλά και μια πολιτική παράδοση, που συνεχίζεται και σήμερα π.χ. σε χώρες όπως η υποδειγματικώς διοικούμενη Ελβετία. Η ανερχόμενη μεσαία τάξη του Ύστερου Μεσαίωνα κυοφόρησε την ανώτερη αστική τάξη της σύγχρονης εποχής και άνοιξε τον δρόμο για την Αναγέννηση και τον Διαφωτισμό.



Θεσμοί των πολιτισμένων κοινωνιών, συγχρόνων και αρχαίων, όπως η δημόσια εκπαίδευση, το δημόσιο σύστημα περίθαλψης, το δημόσιο συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά και η ίδια η έννοια των δημοσίων υπηρεσιών, είναι στην ουσία θεσμοί, που εισηγήθηκε και επέβαλε η μεσαία τάξη (άρα να ξέρετε και ποιους και γιατί κοπανάνε όσοι ζητάνε λιγότερο (αντι για πιο αποτελεσματικό) κράτος, απελευθέρωση των αγορών, μείωση του κοινωνικού κράτους και τα λοιπά) Και ανεξάρτητα από τον γιγαντισμό των σημερινών (κοσμο)πόλεων, η ζωτική σημασία τής μεσαίας τάξης έχει περάσει, όπως και στην αρχαία Ελλάδα, στο κοινό αίσθημα. Σε όλη την ανθρώπινη Ιστορία η ύπαρξη εύρωστης μεσαίας τάξης συμβαδίζει με την κοινωνική ευημερία, ενώ η έλλειψή της με την κοινωνική οπισθοδρόμηση.

Σήμερα οι περισσότεροι πολίτες των δυτικοευρωπαϊκών κοινωνιών έχουν το -δικαιολογημένο- αίσθημα, ότι ανήκουν στη μεσαία τάξη.


Νεώτερη Ελλάδα

Την ίδια περίοδο, στα τέλη δηλ. του Μεσαίωνα, η θορυβημένη Βυζαντινή φεουδαρχία, προκειμένου να διατηρήσει την ανώτερη θέση της στην κοινωνική ιεραρχία και να μην καταβροχθιστεί από το Δυτικό εμπόριο και βιομηχανία, παρέδωσε (σε αγαστή συνεργασία με την «Ορθόδοξη» Εκκλησία) την Ελλάδα στους Οθωμανούς. Τόσο οι Βυζαντινοί φεουδάρχες, όσο και η «Ορθόδοξη» Εκκλησία ανταμείφθηκαν από τους Οθωμανούς όχι απλώς με την διατήρηση, αλλά με την επέκταση των προνομίων τους: Η Ορθόδοξη Εκκλησία, για την αντίστασή της στην θρησκευτική ένωση με το Βατικανό αναγορεύτηκε σε… εθνάρχη του υπότουρκου έθνους (με όλα τα οικονομικά οφέλη, που αυτό σημαίνει), ενώ οι Βυζαντινοί φεουδάρχες μετεξελίχθηκαν πρόθυμα και ταχύτατα στην τάξη των φοροεισπρακτόρων των Τούρκων (οι γνωστοί κοτσαμπασήδες, ή οι «βρωμεροί και χυδαιότατοι», όπως τούς αποκαλούσε το 1806 ο Ανώνυμος της «Ελληνικής Νομαρχίας»). Έτσι, μέσω της Τουρκοκρατίας, ο Βυζαντινός Μεσαίωνας συνεχίστηκε και γνώρισε την ακμαιότερη περίοδο της ιστορίας του.


Αλλά η Οθωμανική κατάκτηση παραδόξως ενθάρρυνε την δημιουργία μεσαίας τάξης: επέτρεψε στους Έλληνες την ενασχόληση με την ναυτιλία και το εμπόριο, που επί αιώνες είχαν απαγορεύσει οι «βυζαντινοί» αλλά και, αργότερα, τη δημιουργία σχολείων.



Σταδιακά σχηματίστηκε μια μεσαία τάξη, εμπορικού αρχικώς χαρακτήρα, που αποκατέστησε όχι μόνο οικονομική αλλά και πολιτιστική επαφή με την ακμάζουσα Δύση. Οι άνθρωποι αυτοί δημιούργησαν και τα πρώτα σχολεία στην νεώτερη Ελλάδα.. Εκεί μορφώθηκαν αρκετοί Έλληνες (και όχι στα μυθολογούμενα «κρυφά σχολειά» της Εκκλησίας), οι οποίοι συχνά συνέχιζαν τη σταδιοδρομία τους στην Ευρώπη. Ο γιατρός και φιλόλογος Αδαμάντιος Κοραής, ή ο καθηγητής φιλοσοφίας τού πανεπιστημίου της Λειψίας Χριστόδουλος-Ευστάθιος Παμπλέκης είναι ενδεικτικά κάποιοι από αυτούς. Η νεοδημιουργηθείσα ολιγάριθμη νεοελληνική μεσαία τάξη διέδωσε τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό στην Ελλάδα και συμπαρέσυρε συνειδησιακά (όπως συμβαίνει συνήθως με κάθε μεσαία τάξη) τήν κατώτερη τάξη («ραγιάδες»). Η επανάσταση του 1821 έγινε όχι μόνο εναντίον των Τούρκων αλλά και εναντίον της οπισθοδρομικής ανώτερης τάξης των βυζαντινοτουρκοφρόνων κοτσαμπασήδων.



Δυστυχώς, η Επανάσταση δεν κατόρθωσε να χτυπήσει καίρια το σκοτεινό συνειδησιακό κέντρο του βυζαντινισμού, την «Ορθόδοξη» Εκκλησία. Έτσι η μετεπαναστατική Ελληνική κοινωνία απόκτησε ένα εξωτερικό επίχρισμα Ευρωπαϊκού εκσυγχρονισμού, αλλά στην ουσία της παραμένει βαθύτατα Βυζαντινή. Η ανώτερη τάξη των κοτσαμπασήδων πέτυχε να επιβιώσει μετασχηματιζόμενη σε μια, εικονικώς μόνον, μεγαλοεπιχειρηματική «αστική» τάξη. Η ανώτερη αυτή τάξη των υποτιθέμενων μεγαλοεπιχειρηματιών είναι, με τον πιο χαρακτηριστικό φεουδαρχικό τρόπο, αντιπαραγωγική και παρασιτική. Ενώ οι αληθινά δημιουργικές δυνάμεις της Ελληνικής κοινωνίας εδώ και 180 έτη «ελεύθερου» βίου καταπνίγονται συστηματικά.

Η αναξιοκρατία / βλακοκρατία, η έντεχνη αποπομπή / εξορία των ικανών και ταλαντούχων στο εξωτερικό, οι πελατειακές σχέσεις, το μεθοδικό «στήσιμο» της αγοράς, οι «μεγαλοεπιχειρηματίες» - λαμόγια οι υφαρπαγές του δημοσίου χρήματος, οι «μίζες», οι απροκάλυπτες εκκλησιαστικές «μπίζνες», η βυζαντινότατη συμπαιγνία πολιτικάντηδων και «ορθόδοξου» κλήρου είναι φαινόμενα που δεν οφείλονται (όπως έντεχνα καλλιεργείται από την σχολική προπαγάνδα) στην τουρκοκρατία αλλά, στις πανίσχυρες βυζαντινές καταβολές και δομές της νεοελληνικής κοινωνίας.






Ενώ στην αρχαία Ελλάδα συνέβη για πρώτη φορά στην Ιστορία η ανάδυση μιας μεσαίας τάξης, που αποτέλεσε την βασικότερη αιτία της δημιουργίας τού Πολιτικού Ανθρώπου, το αντίστοιχο που δημιουργήθηκε τελικά στην μετεπαναστατική Ελλάδα είναι μιά μόνο κατ’ όνομα μεσαία τάξη, η οποία εδώ και εκατόν ογδόντα χρόνια «ελεύθερου» βίου, καταβάλλει μια συνεχή αγωνιώδη προσπάθεια για την απλή επιβίωσή της. Δέχεται τρομακτικές πιέσεις κυρίως εκ των άνω: η αθρόα εισαγωγή παντελώς ανειδίκευτων μεταναστών (όπως η εισαγωγή δούλων στη Ρώμη), η οποία μεθοδεύεται από την ανώτερη τάξη, απαξιώνει επαγγελματικά, μισθολογικά κ.λπ. τη μόρφωση και τις ικανότητες και κρατά (επίσης όπως η εισαγωγή δούλων στη Ρώμη) σε αναπτυξιακή και άρα βιοτική στασιμότητα. Η νεοελληνική κοινωνία είναι ουσιαστικά μια νεοφεουδαρχική κοινωνία δύο τάξεων, ανώτερης και κατώτερης. Η επιδιωχθείσα έλλειψη πραγματικής μεσαίας τάξης έκανε πιο εύκολη την ανοχή, τον προσεταιρισμό και την εξάρτηση τού υπόλοιπου λαού από τη διαφθορά, η οποία χαρακτηρίζει ιστορικώς αυτούς που τόν εξουσιάζουν υλικά και πνευματικά: δηλ. τους νεοκοτσαμπασήδες και την Ορθόδοξη Εκκλησία.


(σ του z: δεν ειναι θεμα ρατσισμού, αλλά όντως η αθρόα εισροή μεταναστών σε καθεστώς ιδιότυπης δουλείας σαφώς και δεν βοηθά τα πράγματα. Η λύση δεν ειναι βεβαίως η μαζική απέλαση ή οι .....εκτελέσεις ή η Ελλάδα-φρούριο αλλά η προσπάθεια κατάργησης της ίδιας της δουλείας. Θυμηθείτε πως η μεσαία τάξη δεν απειλείται όταν διευρύνεται (πχ αν η απασχόληση των μεταναστών γινόταν με τους όρους που ισχύουν για όλους ή αν το κοινωνικό κράτος μεριμνούσε καταλληλα). Όταν όμως το ποσοστό της στον πληθυσμο μειώνεται δραματικά κατόπιν πέφτουν και οι αριθμοί της και έχουμε πλέον ένα τσούλισμα όλων προς τα κάτω. Οταν ο οποιοσδήποτε αφήνεται να δουλεύει ανασφάλιστος σε καθεστώς δουλοπαροικίας τότε τα πράγματα ζορίζουν για όλους. Αλλά στην ουσία το εδώ σύστημα ενθάρρυνε τέτοιες συμπεριφορές ποντάροντας στην χαζομάρα και στην κουτοπονηριά του ΕΛληνα που είδε το δέντρο αλλά αγνόησε το δάσος)


Στη σημερινή Ελλάδα, όπου η ισχνή μεσαία τάξη βάλλεται όσο ποτέ άλλοτε, είναι αναγκαίο να κατανοηθεί ότι η επιδιωκόμενη περαιτέρω αποδυνάμωσή της, εξυπηρετεί μόνο εκείνους, που τούς συμφέρει μια οριστική επιστροφή στον «ολιγαρκή» και «βολικό» μεσαιωνικό, βυζαντινό, τύπο ανθρώπου. Εξυπηρετεί εκείνους που στέρεψαν και ρήμαξαν κάθε πόρο αυτής της χώρας, που τόσα χρόνια ροκάνιζαν το δέντρο, που πάνω του παρασιτοζωούσαν και που τώρα κινδυνεύουν να καταβροχθιστούν από την Δυτική Οικονομία (όπως οι βυζαντινοί φεουδάρχες από το Δυτικό Εμπόριο και Βιομηχανία). Τους σημερινούς απογόνους των ανθενωτικών του Βυζαντίου και των κοτσαμπασήδων, που θέλουν να εκχωρήσουν την χώρα στους διάφορους «επενδυτές», ώστε να «ξαναπαχύνει» και να την ξαναλεηλατήσουν στο μέλλον. Το ότι αυτή τη φορά οι «σωτήρες» αναζητώνται κυρίως στη Δύση και όχι στην Ανατολή, δεν οφείλεται φυσικά σε… «προοδευτική» στροφή τών δουλοπρεπών αυτών ζητιάνων, αλλά στον ιστορικώς διαπιστωμένο καιροσκοπισμό τους.






10 σχόλια:

  1. Ο ΓΑΠ χάνει μία μοναδική ευκαιρία να "ανεβάσει" τις μετοχές της μεσαίας τάξης, κάνοντας μετωπική ρίξη με τα κλασσικά ελληναρίστικα μεγαλοσυμφέροντα (βλ. γιατρούς, δικηγόρους, παπάδες), αφού τελικά υποχωρεί στα αιτήματα των τελευταίων.

    Και όσο υπάρχουν έστω και μικρές υποχωρήσεις, ανοίγει η όρεξη άλλων τάξεων με τις οποίες θα μπορούσε να συγκρουστεί, προκειμένου να του βάλουν φρένο.

    Κρίμα για τη χαμένη ευκαιρία της χώρας να αλλάξει σε κάποια θέματα. Και ένα από αυτά θα ήταν και ο "εκσυγχρονισμός" της μεσαίας τάξης σε αστική. Όπως συμβαίνει στις περισσότερες δυτικο-ευρωπαϊκές χώρες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. έχω κάπως διαφορετική άποψη για το τι συνέβη στις 25-3-2010, για τη "στήριξις"
    βασικά (και) η Ελλάς υπέγραψε ένα χαρτί που λέει ότι εάν βρεθεί σε δύσκολο σημείο δανεισμού, τότε θα δανειστεί από ΔΝΤ €1 και ΕΕ/ΟΝΕ €2 ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί (με τι ύψος επιτοκίου - πχ 15% - και λοιπές μπούρδες δεν μας ενδιαφέρουν)
    ουσιαστικά δηλαδή ΕΧΑΣΕ το δικαίωμα να μπορεί να πτωχεύσει και να "λύσει" το δεσμό του δανεισμού και του χρέους (στην ουσία κάνοντας διαπραγμάτευση για ένα 20-30-40-50% έναντι του συνολικού χρέους, αλά Αρζεντίνα)

    επιπλέον, η γνωστή θεωρία συνωμοσίας περί παγκόσμιας διακυβέρνησης, τουλάχιστον εντός ΕΕ αλλά και μεταξύ Γερμανίας-Γαλλίας (λινκ:http://www.naftemporiki.gr/news/cstory.asp?id=1795326) κλίνει πλέον κάπως περισσότερο προς τη πραγματικότητα

    συνεπώς, χρεωμένος + χωρίς δυνατότητα να τα παρατήσεις = πειραματόζωο
    (αλά εμφύλιος)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ellinaki
    Nομιζω πως συμφωνουμε

    @geokalp
    Εντυπωσιακή η θέση σου. Ομολογω πως δεν το ειχα σκεφτεί και νομίζω πως συμπληρώνει το ποστ μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. H λυσσαλέα επίθεση των παγκοσμίων ελίτ κατά της μεσαίας τάξης μόνο τυχαία δεν είναι.

    Tο όνειρό τους είναι μια νεοφεουδαρχική κοινωνία και όλα τα άλλα να πάνε να συνουσιαστούνε.

    (Π.χ. επιστημονική και κοινωνική πρόοδος. κ.α. Δεν τους αρκεί ο πλούτος, μόνο σε συνδυασμό με την δυστυχία του άλλου μπορεί να τους ικανοποιήσει).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. εφαγα μιση ωρα να διαβασω ολο αυτο το ανουσιουργημα

    πολλες θεωρειες τυπου βελοπουλου/λιακουρα

    καμια αποδειξη
    ο λαος αποδεικνυει καθημερινα πως με αλλα κριτηρια αποφασιζει και σκεφτεται
    το προβλημα δυστηχως ειναι πολυ χειροτερο

    προτιμω την ιδεα geokalp

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Kalöa zaph, ΚΑΙ ΓΑΜΩ τα κείμενα συνολικά. Τα σ(κ)έβη μου...

    Μερικές σκόρπιες παρατηρήσεις:
    Είναι λογικότατο να μην έχει ξαναζήσει η ανθρωπότητα Δημοκρατία από την αρχαία Αθήνα κι έπειτα, κι ούτε πρόκειται. Δεν υπάρχει κανένας κοινός παράγοντας.
    Ένα άλλο εντυπωσιακό με τους Σπαρτιάτες ήταν ότι ουσιαστικά δεν είχαν δούλους. Οι Είλωτες για παράδειγμα ήταν υποτελείς, που απλώς ήξεραν ότι αν τόλμαγαν να κάνουν κιχ θα τους έτρωγε το μαύρο έρεβος (αν και ιστορικά, όποτε έκαναν κιχ, έγινε της υπερπόρνης).
    Αναφορικά δε, με το σπαρτιατικό πολίτευμα, ήταν απίστευτα πολύπλοκο, διότι δεν ήταν μόνο η γερουσία και οι έφοροι, αλλά και οι βασιλείς. κοινώς, ο ένας λογοδοτούσε στον άλλον και όλοι μαζί σε όλους. Πρακτικά, παίζει να είναι και το πιο πολύπλοκο πολίτευμα που έχει εμφανισθεί ποτέ παγκοσμίως και αδίκως έχει ονομασθεί ολιγαρχία, μιας και η ολιγαρχία ήταν κάτι το τελείως διαφορετικό. Απλά στην ονομασία του έπαιξε ρόλο η επιβολή ολιγαρχικών καθεστώτων σε άλλες πόλεις-κράτη, μιας και θα ήταν αδύνατο να φτιάξουν πολίτευμα σαν το δικό τους (άσε που δεν ήθελαν να μάθουν οι άλλοι τι ακριβώς δομή είχε το πολίτευμά τους).
    Αναφορικά με τους Μακεδόνες, ισχύει στο ακέραιο το περί βασιλείας. Αυτό που δεν κατάφεραν να καταλάβουν ποτέ οι αρχαίοι ήταν ότι οι Μακεδόνες λόγω γεωγραφίας ήταν αδύνατο να έχουν το οποιοδήποτε άλλο πολίτευμα.
    Μια συμπλήρωση δική μου είναι και το ότι μεγάλο ρόλο στην μείωση της μεσαίας τάξης διαχρονικά παίζει και η ύπαρξη ενός αυθέντη (εν προκειμένω εκκλησία). Δεν υπάρχει κανένα μέρος στον κόσμο που να είχε αυθέντη και παράλληλα να βασιζόταν στην μεσαία τάξη.

    Εξαιρετικό κείμενο. Πλάκα, πλάκα, αρκετά απ'αυτά ενώ τα γνώριζα και καλά κιόλας, δεν είχε τύχει να τα συνδυάσω με τέτοιον τρόπο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @polsemannen
    Ο μπαρμπα Οργουελ ελεγε πως μπορεις να εισαι σιγουρος για την εξουσια σου πανω στον αλλο μονο οταν τον κανεις να υποφερει.

    Μια νεοφεουδαρχικη κοινωνια ειναι υπο αναδυση αλλα δεν ειμαι σιγουρος πως θα πιασει τοσο ευκολα. Ο πολυς κοσμος ειναι βολεψακιας μπαγασακος αλλα μερικα πραγματα δεν γυριζουν τοσο ευκολα. ιδωμεν....



    @ναπο
    Τι θεωρειες λιακουρα τσαμπουνας βρε ασχετουλινι; Για πες μου που διαφωνεις και τι αποδειξεις χρειαζεσαι να τα κουβεντιασουμε. Αλλα τι λεω; Θα πεταξεις 5-6 τσιτατα της φωτιας και καθαρισες.

    Υπενθυμιζω πως το κυριο μερος του αρθρου δεν ειναι δικο μου αλλα αναδημοσιευση. Λαθακια υπαρχουν, αλλα δεν νμζ να τα επιασες :Ρ


    @hades
    Τα ευσημα στον συγγραφεα του αρθρου. Εγω πινελιες προσθεσα :)

    Οπως ειπα και στον ναπακα απο πανω το κειμενο εχει μερικα λαθη (και υπερβολες και παραλειψεις) αλλα σαν συνολο ειναι εντυπωσιακο.

    Περι ειλωτων τα πραγματα ειναι περιπλοκα. Η ζωή τους δεν αξιζε φραγκο, καθε χρονο τους σκοτωναν επετειακα (με την κυρηξη πολεμου απο τους εφορους), οι ιδιοι οι ειλωτες εκαναν παμπολες επαναστασεις (δειγμα του οτι η συμβιωση ηταν προβληματική για να μην πω τπτ χοντρο), όμως όταν η Σπαρτη εχασε την Λακωνια και ο πληθυσμος των ομοιων συρρικνώθηκε οι Λακωνες ειλωτες δεν ξαναεπαναστατησαν και αργότερα πολλοί από αυτούς (επί Ναβη) απέκτησαν πληρη πολιτικά δικαιώματα. Τρεχα γυρευε δηλαδης.


    Η πολυπλοκοτης του πολιτευματος του 'Λυκουργου' ηταν πως στην ουσια ηταν φτιαγμενο για να μην...λειτουργει. Ετσι η ιδια κατάσταση διαιωνιζόταν. Και δικαιως. Η Σπαρτη ηταν υπερδυναμη (για τα ελληνικα δεδομενα) για περισσότερα απο 300 χρονια. Σε πληθυσμο 8000 (max) ομοιων, αλλων τόσων γυναικών, περιπου 2πλασιων (και βαλε) περιοικων (κ.α. "ενδιαμεσων") και 10πλασιων (;) ειλωτων ε σαφεστατα ήταν ολιγαρχια :)

    Απλα οι ολίγοι ήταν καμια .....15αρια χιλιάδες:)

    (κουτσομπολιο: η "αγωγη" ειχε σαν κυριο χαρακτηριστικό της την εμφύσηση της αυτοματης υπακοής στους ανώτερους και στους γεροντότερους. Εκει βασίζονται οι μελετητες για να πουν πως κουμάντο τελικά έκαμνε η Γερουσία. Δεν ειναι τυχαιο πως οι διαδοχοι των θρονων δεν ακολουθουσαν την αγωγη ακριβώς γιατι το πνευμα της δεν ταίριαζε με αυτό του βασιλιά)

    Αν ενδιαφερεσαι για πολιτειακη βιβλιογραφία μπορώ να σου στείλω mail.


    Μακεδονες: εδώ έχω και εγώ ένα λαθάκι. Ο βασιλιάς της Μακεδονίας δεν ήταν αυστηρά κληρονομικός. Προερχόταν από μια κλίκα αριστοκρατών και έπρεπε να έχει την έγκρισή τους, όπως και της "εκκλησίας" των μακεδόνων πολιτών/οπλιτών πριν κανει κατι. Αυτο διαόλιζε τον Αλέξανδρο ο οποίος στο τέλος τους έγραψε και έγινε απόλυτος μονάρχης ανατολικού τύπου


    Περι αυθέντου έχεις τα δικια σου. Η απόλυτη εξουσία δεν πολυγουστάρει την μεσαία τάξη διότι καταλαβαίνει πως αργα η γρηγορα θα χτυπηθεί μαζί της. Οι μικροί σχηματισμοί τείνουν να έχουν ισχυρές μεσαίες τάξεις ενώ οι πολύ μεγάλοι (ηπειρωτικοί πλέον) όπως πχ η Κίνα (και οψίμως η Αμέρικα) τείνουν να μειώνουν τις δικές τους

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Εξαιρετικά άρθρα που εφαπτονται του ποστ μου και αφορουν το σημερα, την κριση και την επίθεση που δεχονται οι "μεσαίοι"

    http://ciaoant1.blogspot.com/2010/03/update-300310.html

    http://omadeon.wordpress.com/2010/03/29/deadly-safety-net/ (πολυ καλή δουλεια απο τον omadeon που εχει μαζεψει ενα εκατομμύριο links)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ευλογημένε Zaphod
    δεν ανέφερες την πρωτοχριστιανική κοινωνία όπου:
    "Πάντες οι πιστεύοντες ήσαν επι το αυτό και είχον άπαντα κοινά. Και τα κτήματα και τας υπάρξεις επίπρασκον και διεμεριζον αυτά πάσιν, καθότι αν τις χρείαν είχεν."

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. @+suncitizen+

    Οτι δεν τους ανεφερε δεν τους ανεφερα. Οι πρωτοι χριστιανοι ήταν ένα δείγμα του που είχαν φτάσει οι ρωμαϊκές πολεις.
    Ενα μεγάλο μέρος του ρωμαϊκού κόσμου ήταν ακτήμονες, χρεωμένοι που αποτελούσαν όχλο, τροφή στα σχέδια καθε τυρράνου/έπαρχου/ηγέτη που τους εξασφάλιζε άρτον και θεάματα.

    Οι (καθολικά) Εβραίοιπρωτοχριστιανοι ήταν τέτοιος όχλος με πυρήνα επαναστατικό/ζηλωτικό ο οποίος οφειλόταν στην φύση της εποχής και της περιοχής. Αργότερα (και όταν είδαν πως τα κινήματα δεν "έβγαιναν") το έριξαν στην προσευχή και στην αναμονή της "πνευματικής" δευτέρας παρουσίας. Είχαν κολλεκτιβιστικο (κομμουνιστικό τρόπον τινά) πνεύμα στην κατανάλωση και όχι στην παραγωγή αγαθών δεν συνιστούσαν δηλαδή τόσο κάποια παραγωγική τάξη όσο μια συμπαγή μερίδα του αστικού όχλου.

    Πάντως τρόπον τινά αναφέρομαι και σε αυτούς (αν είδες την ...σπόντα για το Πατερ Ημών, το οποίο στην κυριολεξία ζητάει άρση των χρεών και ευχαριστεί το Θεό για το ψωμί το σημερινό). Οι πλούσιοι που "μοιραζαν τα κτήματα τους" ήταν ελάχιστοι σε αυτούς στα πρώτα χρόνια. Όταν πλήθυναν έπαψε και η υποχρεωτική εισφορά όλης της περιουσίας και έμεινε η διοργανωση καθημερινών συσσιτίων. Αργότερα κόπηκαν και αυτά και τα συσίτια έγιναν εβδομαδιαια. Ανάμνηση αυτού είναι η Κυριακάτικη λειτουργία.

    Αναφορές στον τότε κόσμο της Παλαιστίνης έχω κάνει εδώ οπου μπορεις να ρίξεις μια ματιά ή μπορείς να διαβάσεις το άρθρο του Ν. Σαρασντάκου εδώ που είναι πολύ ενδιαφέρον σαν ιστορική περίληψη αν και αναφέρεται κυρίως στον χριστιανισμό τον 2ο αιώνα μχ

    ΑπάντησηΔιαγραφή

aeisixtir