Σκοταδισμός σήμερα: Round 3 - Η σύγκρουση

Round Three: Και πότε και πως άρχισε να αλλάζει ο κόσμος;
(τα πρώτα μέρη εδώ και εδώ)

Οι αρχές του Διαφωτισμού και του Ορθολογισμού στηρίχτηκαν πάνω στις αρχές των αρχαίων Ελλήνων και κόντρα στην "απόλυτη αλήθεια" της όποιας θρησκείας και της "ελέω Θεού" ηγεμονίας κάποιων. Ο κόσμος είναι εδώ και τώρα, δεν είναι "υπό την εξουσία μας", απλά υπάρχει και μπορούμε να θέτουμε ερωτήσεις χωρίς περιορισμό. Αν μια νέα ανακάλυψη αναιρεί τα πατροπαράδοτα θέσφατα, τόσο χειρότερο γι αυτά. Η ύπαρξη ή όχι Θεού δεν έχει να κάνει σε τίποτε με την προσπάθειά μας να καταλάβουμε και να αξιοποιήσουμε τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο κόσμος. Μπορούμε να θέσουμε ερωτήσεις και να ελπίζουμε πως θα λάβουμε απαντήσεις άμα το ψάξουμε αρκετά. Είναι "καλό" να ψάχνεις να βρεις απαντήσεις στις ερωτήσεις σου, και "κακό" να μένεις στάσιμος και αδαής. Είναι "καλό" να αλλάζεις γνώμη όταν έρχονται στο φως νέα δεδομένα, διότι έτσι η γνώση μας αυξάνει. Δεν υπάρχει απόλυτη γνώση που να είναι καταγραμμένη κάπου. Παρεμπιπτόντως, η πλειοψηφία των Διαφωτιστών ήταν άθεοι του κερατά ή έστω ελάχιστα ένθεοι. Για τους τότε εξουσιαστές οι αίσθηση που είχαν ήταν περίπου αυτή:

Χάρις στις αρχές του Διαφωτισμού προχώρησε η επιστήμη και η τεχνική και έχουμε σήμερα τον κόσμο που ζούμε με όλα τα καλά και τα κακά του. Υπάρχουν πάντα οι νοσταλγοί του παρελθόντος, αλλά υπενθυμίζω πως σε γενικές γραμμές τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα απ' ότι πχ πριν 200-300 χρόνια. Πιο πίσω είναι αδύνατο καν να φανταστούμε πως ζούσε το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού, εμείς πάντως πολύ δύσκολα θα επιβιώναμε. Η όλη μαλακολογία (την παλιά εποχή ήταν καλύτερα) που βλέπει κανείς διάσπαρτη σε ανθρώπους και στην λογοτεχνία είναι μια μπαρούφα και μισή, αν εξαιρέσεις ελάχιστες κοινωνίες πριν πάρα πάρα πολλά χρόνια.

Χάρις στους Διαφωτιστές και τις αρχές τους καταλάβαμε πως η ύπαρξη του Θεού δεν είναι ούτε απαραίτητη, ούτε προϋπόθεση για καμία εξήγηση σε οποιαδήποτε ερώτημα. Αντίθετα, η ύπαρξη Θεού είναι μια περιττή υπόθεση, η οποία όποτε έχει επιστρατευθεί σαν εξήγηση ενός φαινομένου ή θεωρίας καταλήγει σε λογικά σφάλματα. Όταν δε, μετά από χρόνια τα αναγνωρίζουμε, αντί να καταλογίσουμε ευθύνες στην ιδέα που οδήγησε με μαθηματική ακρίβεια στο λογικό σφάλμα, συνήθως ψέγουμε τα πρόσωπα ως "παραπλανημένους". Λες και ο Γαλιλαίος δεν θα αντιμετώπιζε την πυρά αν είχε την εξουσία κάποιος άλλος ιεροεξεταστής. Η αλήθεια είναι πως όλοι αυτοί ήταν πάνω κάτω το ίδιο σε αυτόν τον τομέα και ο καθένας τους πίστευε στην απόλυτη αλήθεια που είχαν γράψει κάποιοι βοσκοί πριν 3000 χρόνια....

Παρένθεση: Μην νομίσει κανείς ουτε κατά λάθος πως η σύγκρουση με τον τότε εξουσιασμο και η άνοδος του ορθολογισμού έγινε "θεία χάριτη". Ο διαφωτισμός ξεκίνησε κόντρα στην εκκλησία, όπως και ο Προτεσταντισμός. Η νέα αστική τάξη, προϊον των "εθνικών κρατών" ήξερε να διαβάζει, είχε χρήμα και αναπόφευκτα ήθελε και μερτικό εξουσίας. Επίσης με την δημιουργία της τυπογραφίας ήταν πλέον δυσκολοτερο να φιμωθεί κάποια ιδέα. Μπορεί η Γαλλική Επανάσταση στο τέλος να τα έκανε μούσκεμα, αλλά έδωσε στον κόσμο να καταλάβει πως σιγά σιγά τα πράγματα αλλάζουν και πως υπάρχουν άλλοι τρόποι, καλύτεροι από τους "πατροπαράδοτους". Η δε εκκοσμίκευση της εκκλησίας της Αγγλίας και η υπαγωγή της άμεσα στο στέμμα, έκοψε πολύ δύναμη από το παπαδαριό. Καθόλου τυχαία οι Άγγλοι είναι σήμερα από τους λιγότερο θρησκευόμενους λαούς της Ευρώπης, και επίσης καθόλου τυχαία για πάμπολλα χρόνια είχαν μια εντυπωσιακή πορεία ως χώρα, δείχνοντας πως μπορεί κάποιος να ασκεί εξουσία ως χώρα, και να έχει εσωτερική συνοχή, και χωρίς το παρελκόμενο παπατζηλίκι. Και μπορεί για τις άλλες χώρες (όπως πχ για την δικιά μας) ο ρόλος τους να ήταν γενικά επιζήμιος, για την χώρα τους όμως η εκκοσμίκευση τους πήγε μια χαρά.

Ακόμα και σήμερα ο σκοταδισμός επιμένει, και λογικό είναι. Αν σου κάνουν συνεχόμενη πλύση εγκεφάλου από την βρεφική ηλικία μέχρι τον τάφο, αν αναγκάζεσαι να τα ακούς κάθε μέρα της ζωής σου θέλει πολλή προσπάθεια για να απεγκλωβίσεις την λογική σου και να το δεις ψύχραιμα. Η πίστη κάνει τον άνθρωπο να δείχνει γαϊδουρινό πείσμα και μη λογική συμπεριφορά σε κάθε επιχείρημα που αντιβαίνει αυτά που του έμαθαν οι "σοφότεροι" όταν ήταν μικρός. Χρειάζεται είτε κάποιος να μην τα έχει ακούσει ποτε, οπότε άμεσα επιστρατεύει την λογική του για να τα αντικρούσει όταν τα πρωτοσυναντήσει ή να έχει πολύ σοβαρή παιδεία. Μια άλλη λύση είναι το ενδιάμεσο: να τα έχει ακούσει...λίγο και να έχει μια κάποια παιδεία βρε αδερφέ.

Παρόλα αυτά ο πιστός παραμένει λογικό ον, απλά επιλέγει μερικές φορές περίεργους τρόπους να επιδείξει την λογική του. Οποιοδήποτε ξένο δόγμα μπορεί με την μία να μας φανεί παράλογο, αυτο και οι πρακτικές του. Μπορούμε πολύ εύκολα να βρούμε τα λογικά του σφάλματα και να απορήσουμε με την αθωότητα των πιστών, των άλλων δοξασιών όμως. Αδυνατούμε όμως να δούμε τον δικό μας παραλογισμό μιας και έχουμε μάθει να παπαγαλίζουμε από βρέφη διάφορες ανοησίες. Λόγω της εξελικτικής μας πορείας, και λόγω του γεγονότος πως ο άνθρωπος κάνει πολύ καιρό να ωριμάσει, το μικρό παιδί μαθαίνει να υπακούει αναντίρρητα τις συμβουλές των μεγαλύτερων, ξεχνώντας την λογική τους επεξεργασία. Όταν πλέον ωριμάσει, η λογική του χρησιμεύει για να υπηρετήσει αυτά που του ενσταλάχθηκαν, πχ γι αυτό και συνήθως οι ψήφοι σε κάποιο κόμμα πάνε...οικογενειακά. Όχι μόνο αυτό, αλλά βρίσκουμε και διάφορες εκλογικεύσεις της πλάκας για να εξηγήσουμε τις πλάνες μας! Ας δώσω ένα διαχρονικό κράμα. Αυτά εν πολλοίς πίστευαν και μερικά πιστεύουν ακόμα οι Χριστιανοί, καθώς αυτά λέει το Καλό και Αλάθητο Βιβλίο:
* Η γη είναι το κέντρο του σύμπαντος
* Και επίπεδη
* Το σύμπαν όλο φτιάχτηκε σε έξι μέρες
* Είναι δυνατόν κάποια γυναίκα να συλλάβει και να παραμείνει παρθένα
* Είναι δυνατόν κάποιος να γεννηθεί με τοκετό και η μητέρα του να παραμείνει παρθένα.
* Ο Θεός είναι γιος του εαυτού του, είναι τριαδικός αλλά ένα.
* Είναι απαγορευμένο να τρως κάποιες τροφές ή να καταναλώνεις κάποια ποτά (Ισλαμ). Υπάρχουν και παραλλαγές ανάλογα με τις μέρες.
* Είναι απαγορευμένο από το Θεό να βαράς μαλακία.
* Απαγορεύεται να πας με γυναίκα, εκτός και αν σου πει πρώτα τα κατάλληλα λόγια ο μαγος της φυλ.....εεε ο παπάς.
* Στις τελετές στους ναούς τρώμε το σώμα και το αίμα του Θεού μας, ο οποίος έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός ζόμπι, μιας και πέθανε και αναστήθηκε.
* Αναφέρεται σαν ο πρώτος που αναστήθηκε, παρόλο που αναφέρεται πως έχει αναστήσει νεκρούς και ο ίδιος.
* Παρόλο που πουθενά δεν έχει φανεί καν να απευθύνει λέξη σε ξένο (πλην Ρωμαίων όταν τον τσιμπήσανε), παρόλο που απευθυνόταν αυστηρά στους ομοεθνείς του, είναι παγκόσμιος Θεός.
* Η αποστολή δεήσεων στο Θεό, μπορεί από μόνη της να κάνει κάποιον άρρωστο καλά, αν κάποιος έχει "πραγματική πίστη".
* Ο Θεός αυτός παρακολουθεί όλους τους κατοίκους του πλανήτη συνέχεια και μετρά τις καλές και κακές πράξεις τους. Όταν κάποιος πεθάνει, τότε βγάζει τα τεφτέρια και αναλογα επιβραβεύει ή τιμωρεί. Απόδειξη περί αυτού είναι ο λόγος των παπάδων που τους το είπε ο Θεός, παρόλο που φαίνεται πως οι ίδιοι έγραψαν τα κείμενα στα οποία μιλάει ο Θεός.
* Ο γιος του εαυτού του και Θεός, έγινε άνθρωπος και έζησε αναμάρτητος, αλλά θανατώθηκε ως ένοχος ενώ ήταν αθώος έτσι ώστε να σωθούμε εμείς οι ένοχοι από τις αμαρτίες μας, παρελθοντικές, παρούσες και μελλοντικές. Ακόμα δεν έχω καταλάβει πως αυτό ειδικά βγάζει νόημα.
* Μάλιστα πέθανε ως εκτελεσμένος εγκληματίας, με ποινή ανάλογη της ηλεκτρικής καρέκλας, αλλά πολύ πιο επώδυνη. Απορία: αν σας δει ο Ι.Χ. με τον σταυρό στο λαιμουδάκι σας νομίζετε πως θα του ξυπνήσετε (σπίθα δες το:Ρ) ευχάριστες αναμνήσεις;
* Αν κάποιος σε καταβρέξει με (ή σε βουτήξει σε) νερό και πει τα κατάλληλα λόγια, τότε απαλλασσεσαι από την αμαρτία που έκανε κάποιος πριν 6000 χρόνια, την οποία και έχεις κληρονομήσει μέσω του σπέρματος των προγόνων σου (!)
* Όταν ο Θεος, ο γιος του εαυτού του ξαναέρθει, τότε θα είναι το τέλος του κόσμου όπως τον ξέρουμε και θα έρθει η ώρα που θα κριθούμε, για πρώτη φορά οι ζωντανοί, για δεύτερη οι πεθαμένοι, οι οποίοι θα είναι μετεξεταστέοι μεχρι τότε φαντάζομαι
* Η ακόμα:

Πόσο πιο λογικά φαίνονται τα παραπάνω από αυτό;


Τέτοιες χαζομάρες είναι εύκολο να τις βλέπουμε στις ξένες ιδεοληψίες, αλλά δύσκολο στις δικές μας, κάτω από το αξίωμα πως κάθε καμήλα δεν βλέπει την καμπούρα της, αλλά την καμπούρα της διπλανής της.


Ενώ στα συγγράμματα των φιλοσόφων, που δεν έχουν δεχθεί (ευτυχώς) το βάρος του "θείου" μπορούμε να ξεφύγουμε από την κυριολεξία ή την εκλογικευμένη βεβιασμένη μεταφορά για να "βγει σωστό" και να ψάξουμε το πνεύμα που έδωσε αυτές τις απαντήσεις σε αυτές τις εποχές και να προσπαθήσουμε να το αναπροσαρμόσουμε στην δικιά μας, εάν μας αρέσει. Θα θαυμάσουμε την σκέψη του Ηρακλείτου χωρίς να ήμαστε αναγκασμένοι να αναφερόμαστε στο Δια όπως αυτός, ή να αναφερόμαστε στο "πυρ" όταν η λέξη "ενέργεια" είναι τόσο βολική....και πιο καλά ορισμένη.

Και μην ακούσω χαζομάρες του στυλ, "και οι αρχαίοι δούλους είχανε" και τέτοια. Αυτά να τα πείτε σε όποιον πιστεύει σε απόλυτες αλήθειες. Ο καθένας κρίνεται με βάση το περιβάλλον του. Ήταν πολύ δύσκολο πχ να σκάει άθεος φιλόσοφος στους αρχαίους Μεσοποτάμιους ή στους Ίνκας και γι αυτό δεν έσκασε. Όταν όμως το πολιτικό και κοινωνικό περιβάλλον κερδίζουν συνολικά από κάποιους, πρέπει να το αναγνωρίζουμε και να κοιτάμε και την αφετηρία. Ναι οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τις γυναίκες κλεισμένες στο σπίτι πριν 2500 χρόνια, γιατί αυτές ήταν οι συνθήκες της εποχής. Οι σημερινοί μουσουλμάνοι και φονταμενταλιστές χριστιανοί τί δικαιολογία έχουν; Τϊ δικαιολογία έχουν οι Αμερικάνοι που λύντσαραν νέγρους μέχρι πριν μερικά χρόνια; Τι δικαιολογία έχουν οι χώρες που ακόμα και σήμερα επιτρέπουν τον λιθοβολισμό επί μοιχεία για μια κοπέλα που βιάστηκε; Tί δικαιολογία είχαν οι Άγγλοι όταν εξώθησαν τον Turing σε αυτοκτονία επειδή ήταν ομοφυλόφιλος, ξεχνώντας πως τους κέρδισε τον μισό 2ο Π.Π.; Τί δικαιολογία είχαν οι Ταλιμπανέζοι όταν γκρέμιζαν αγάλματα επειδή "το υπαγορεύει το Κοράνι"; Τι δικαιολογία είχε η παπική εκκλησία όταν έλυνε τα χέρια στους κονκισταδόρες και τους επέτρεπε να θεωρούν τους κατοικους της Ν. Αμερικής υπάνθρωπους;


Ορθολογιστικές απαντήσεις στο πρόβλημα της εξουσίας και της θέσης του ανθρώπου στον κόσμο έχουν δοθεί εδώ και χρόνια. Διάβασα την διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη και μου ήρθε να σκάσω από το κακό μου. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς πως στο κατεξοχήν δημιουργημένο εξ' αρχής κοσμικός κράτος, τις Η.Π.Α., πολλά από αυτά θα φαινόντουσαν σήμερα παραλογισμοί, ειδικά και κύρια από τους τωρινούς τους κυβερνώντες.


Εννοείται πως σήμερα, το μεγαλύτερο ποσοστό της εξουσίας έχει φύγει από το παπαδαριό και έχει πάει σε άλλα χέρια. Ο κύκλος που άνοιξε με τον Μ. Κων/νο και έδωσε ισχύ στην εκκλησία δείχνει σιγά σιγά να κλείνει. Πλέον η εκκλησία είναι όργανο του κράτους, έστω και με προνομιακή μεταχείριση. Στην Ελλάδα πχ επί Τουρκοκρατίας ο ρόλος της ήταν να έχει τους ραγιάδες σε υποταγή. Ήταν δηλ. ένα σώμα κρατικών υπαλλήλων. Τώρα πλέον, σε πιο πολιτισμένα κράτη δεν είναι ούτε καν αυτό, αλλά ένας ανεξάρτητος (και χαϊδεμένος) οργανισμός, ο οποίος επιτρέπεται να πουλάει το παραμυθάκι του, διότι ο τρόπος σκέψης που προάγει βολεύει τους κυβερνώντες, που πλέον είναι άλλοι. Πολλές φορές επιχειρεί στα ίσα να γίνει συνέταιρος της εξουσίας (όπως αποπειράθηκε εδώ να γίνει υπό του Χριστόδουλου), και σε μερικά κράτη τα καταφέρνει.

Συνεχίζεται...

Υ.Γ.: παρελκόμενα από τα δύο προηγούμενα:
1. Ακόμα και αν δεν υπήρχαν η φιλοσοφία, τα μαθηματικά, το θέατρο, η δημοκρατία, η μυθολογία, η αρχιτεκτονική, η λυρική και επική ποίηση και ο Λόγος σαν έννοιες, και πάλι μια λέξη έφτανε για να κάνει τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό ανώτερο οποιαδήποτε μονοθεϊστικού κατασκευασματος: η έννοια πολίτης.
2. Διάβασα πως υπάρχει "κίνδυνος" να με διαβάσει κανένας και να γίνει άθεος...Τι να πω ρε παιδιά, μακάρι! Ακόμα καλύτερα όμως θα ήταν να κάτσει και να διαβάσει κανένα βιβλιο εκτός από αυτά που μας πασάρουν
3. Τελικά το ζήτημα της ποιότητας της γνώσης που πασάρουμε στα παιδιά μας είναι πολύ σημαντικό. Αμαν πια με τα δόγματα και τις ιστορίες, καλο είναι να μάθουν τα παιδιά να σκέφτονται, και τα υπόλοιπα ας τα βρουν μόνα τους. Παρακαλώ τον hades να δώσει το λινκ που έγραφε τι διδάσκονταν οι αρχαίοι Έλληνες. Παρεμπιπτόντως επίσης πρέπει τελικά επειγόντως να φύγουν τα θρησκευτικά από την εκπαίδευση! Όποιος γονέας αναλαμβάνει την ευθύνη να τα στέλνει τα παιδιά του στον παπά κατευθείαν.
4. Επειδή μπορεί να υπάρξει παρανόηση. Οι νομικοί και ηθικοί κανόνες είναι συνάρτηση της κοινωνίας στην οποία εφαρμόζονται. Οι νομικοί/ποινικοί καθορίζουν αυτά που θεωρούνται από τους πολίτες κολάσιμα για την ζωή της πολιτείας (φόνος, κλοπή κτλ), μιας και κάνουν "αντικειμενικά" κακό σε κάποιο άλλο μέλος της, ενώ οι ηθικοί καθορίζουν με ποιους θέλουμε να είμαστε φίλοι. Οι νομοι είναι απόλυτοι, ενώ οι ηθικοί νόμοι είναι θέμα γούστου αλλά και θέμα παρέας. Πχ εμείς ως παρέα δεν εμπιστευομασταν παλιά όποιον φόραγε κουστούμι, ενώ γενικώς θεωρείται ως σημείο κύρους. Αν κάποιος κάνει σεξ με κάποια κοπέλα και με την μητέρα της, η πολιτεία δεν παθαίνει ζημιά, ούτε κάποιος πολίτης (όσο υπάρχει αμοιβαία συναίνεση από τους μετέχοντες) άρα δεν είναι παράνομη η πράξη του, εγώ όμως δεν θα ήθελα να τον κάνω παρέα. Αυτα τα δύο δεν υπάρχει κανένας λόγος να μπλέκονται. Άρα ενημερώστε τον κ. Βουλγαράκη πως το ηθικό δεν είναι κατ ανάγκη νόμιμο, ούτε αντιστρόφως. Όσο πιο πολύπλοκες είναι κάποιες κοινωνιες, τόσο πιο πολύπλοκοι και οι νόμοι τους. Όποιες κοινωνίες θεοκρατούνται η διάκριση των νόμων με τους εθιμικούς κανόνες είναι μικρή και αυτό είναι ένα ακόμα μείον τους. Σε μια Ισλαμική κοινωνία αν μια κοπέλα βγει έξω μόνη της υπάρχει κίνδυνος να βιαστεί και όχι μόνο αυτό αλλά να δικαστεί κιόλας γιατί "προκάλεσε" τον βιαστή της με την ύπαρξή της και μόνο. Σε μας παλαιότερα δεν μπορούσες να κάνεις σεξ με μια κοπέλα πριν την "κουλούρα", διότι το απαγόρευαν τα "χρηστά μας ήθη". Αυτά έχει η ηθικολογία... Κάποιες κοινωνίες έχουν παρόμοιους νόμους, διότι επικρατούν παρόμοιες συνθηκες. Κάποιοι άλλοι διαφέρουν. Οι παλιοι (βόρειοι) βάρβαροι δεν είχαν το "ου φονεύσεις" έτσι σκέτο, διότι απλούστατα πήγαινε κόντρα σε όλη την κουλτούρα τους. Από την άλλη και οι χριστιανοι που το είχαν....
5. Η ηθική μας δεν προέρχεται από την θρησκεία μας. Βαριέμαι να επεκταθώ, το έχει αναλυσει ο Dawkins πολύ καλύτερα. Ούτε ο Μωυσής, ούτε ο Αβραάμ, ούτε ο Νώε, ούτε ο Αυναν (χεχεχε....για μερικούς μπορεί), ούτε ο Ιησούς, ούτε οι απόστολοί του μπορούν να θεωρηθούν σωστοί σύμφωνα με τα σημερινά πρότυπα, παρά μόνο για τα πρότυπα της κοινωνίας στην οποία έζησαν, αν και για μερικούς πολύ αμφιβάλλω.....
6. Οι γενικεύσεις αναφέρονται σε κατανομή συμπεριφορών και στην επιθυμούμενη από τους εξουσιαστές συμπεριφορά. Πολλές φορές αναγκαζόμαστε να χρησιμοποιήσουμε κατανομές και (φαντάζομαι) τις μέσες τιμές τους για να αναφερθούμε σε γενικούς πληθυσμούς. Ξέρω πως στους λάτρεις της μονοσήμαντης σχέσης αιτιου-αιτιατου αυτό δεν πολυαρέσει, πιθανον δεν γίνεται καν κατανοητό, αλλά κουράγιο. Πάντα θα υπάρχουν εξαιρέσεις, χαίρω πολύ, αλλά αυτό δεν αναιρεί τον κανονα. Πχ είναι εύκολο να πω πως οι Έλληνες σήμερα δεν είναι ΚΚΕδες ούτε ακροδεξιοι, παρόλο που υπάρχουν ποσοστά και των δύο τάσεων. Ο γενικός όμως μέσος όρος δεν είναι.